Upoznavanje studenata sa izgledom i građom ljudskog tela
Omogućavanje budućim medicinskim sestrama i tehničarima da steknu neposoredan uvid u izgled, položaj i međusobne odnose mišića, krvnih i limfnih sudova, živaca, kostiju i unutrašnjih organa čoveka.
Površinska anatomija prikazuje odnose unutrašeih struktura prema elementima vidljivim na površini tela (orijentacione tačke na telu, konvencionalne linije, palpabilne osteološke strukture)

Znanje anatomije završenim sestrama i tehničarima omogućava

1. Orijentaciju na pacijentu gde se nalaze organi potrebni za eventualne pretrage
2. Poznajući morfologiju zdravog organa utvrde moguće patološke promene na osnovu izmene morfologije
3. Brzu orijentaciju na telu pacijenta vezanu aplikovanje ordinirane terapije ili traženu dijagnostičku proceduru

Teorijska nastava Opšta anatomija: Upoznavanje sa osnovnim anatomskim pojmovima i opštim
odrednicama vezanima za ljudsko telo i delove tela.

• Anatomija lokomotornog sistema: Upoznavanje sa osnovama anatomije koštano – zglobno – mišićnog sistema
• Anatomija kardiovaskularnog sistema: Upoznavanje sa osnovama anatomije srca, anterijskog, venskog i limfnog sistema čoveka
• Anatomija respiratornog sistema: Upoznavanje sa osnovama anatomije gornjih i dopnjih respiratoprnih puteva, nosa, paranazalnih sinusa, grkljana i dušnika, odnsno anatomija pluća i plućne maramice
• Anatomija digestivnog sistema . Upoznavanje sa osnovama anatomije gornjih i donjih digestivnih puteva, odnosno usne duplje, ždrela, jednjaka, želuca i tankog i debelog creva, ako i upoznavanje sa osnovama anatomije jetre, žčnih puteva i pankreasa.
• Anatomija urinarnog sistema: Upoznavanje sa osnovama anatomije bubrega, bubrežnih omotača, mokraćovoda, mokraćne bešike i mokraćne cevi
• Anatomija organa za reprodukciju: Upoznavanje sa osnovama anatomije reproduktivnog sistema žene i muškarca.
• Anatomija nervnog sistema i čula: Upoznavanje sa izgledom, podelom i makromorfologijom perifernog, centralnog i autonomnog nervnog sistema, spoljašnjom i unutrašnjom morfologijom svih njegovih delova i važnijih puteva koji povezuju navedene strukture. Osnovi anatomije čula vida, sluha, ravnoteže, mirisa i ukusa.
• Anatomija hematopoeznog sistema, krvi i slezine. Upoznavanje sa mestima stvaranja krvnih loza, izgledom krvi i slezinom kao organom.
• Anatomija endokrinog sistema čoveka. Upoznavanje sa osnovama makromorfologije endokrinih žlezda čoveka: hipofize, tirodne žlezde, paratirodnih žlezda, endokrinog dela pankreasa, nadbubrežnih žlezda i gonadalnih žlezda.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Dolaženje do saznanja metodom anatomske disekcije kadavera o izgledu, položaju i sadržaju svih delova tela, organa i organskoh sistema
Seminarska nastava održava se u kompjuterskim učionicama i diskusionim grupama. U kompjuterskim učionicama studenti su u mogućnosti da prate savremene tehnologije prikaza ljudskog tela u digitalnoj formi, prezentacije sa predavanja i da, u formi seminarskih radova, nauče da pretražuju literaturu i prezentuju svoj pristup određenoj problematici vezanoj za anatomiju. Ukoliko postoji mogućnost, jedan deo seminarske nastave biće vođen u elektronskoj formi projekta, seminari itd……

Upoznavanje studenata sa principima i veštinama iz oblasti Medicinske genetike.

Teorijska nastava

Struktura i uloga naslednog materijala. Genetička kontrola sinteze proteina i regulacija genske ekspresije. Nasledna osnova čoveka: kariotip čoveka, strukturna i funkcionalna organizacija genoma čoveka. Ćelijski cikuls, ćelijska deoba (mitoza i mejoza). Gametogeneza, oplođenje. Numeričke hromozomske aberacije i sindromi vezani za njih. Strukturne hromozomske aberacije i njihov medicinski značaj. Genske mutacije: tipovi genskih mutacija, fenotipski efekat genskih mutacija. Monogensko nasleđivanje: klasični i neklasični tipovi nasleđivanja: Mendelski tipovi monogenskog nasleđivanja, ne- Mendelski tipovi monogenskog nasleđivanja. Poligensko nasleđivanje: tipovi poligenije, primeri poligenskog nasleđivanja kod čoveka. Monogenske bolesti čoveka: osnovna klasifikacija monogenskih bolesti sa primerima. Multifaktorski poremećaji i kongenitalne anomalije. Osnovi farmakogenetike: principi farmakogenetike, primeri značajni za medicinsku praksu. Osnovi onkogenetike: karakteristike maligno transformisane ćelije, protoonkogeni i njihova aktivacija, tumor- supresorski geni. Genetičko savetovanje i prenatalna dijagnostika i skrininig naslednih oboljenja.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Seminari: Nasledna osnova čoveka. Reprodukcija. Mutacije. Monogenske i poligenske bolesti čoveka. Genetičko savetovanje

30

Seminari: 10

Teorijska predavanja, seminari sa aktivnim učeršćem studenata u obnavljanju i proširivanju gradiva.

• Student stiče znanja o pojmovima sestrinstva i zdravstvene  nege i njenom značaju u sistemu zdravstvene zaštite.
• razvoju zdravstvene nege od intuicije do nauke
• povezanost zdravstvene nege sa drugim naukama i značaj timskog rada.

Naučiće principe humanog i holističkog pristupa pacijentu,kao i odgovornost za sopstveno zdravlje i zdravlje pacijenta. Vrste i organizaciju zdravstvene nege na svim nivoima zdravstvene zaštite.Principe zdravstvene nege          .

Proces  zdravstvene nege kao instrument rada medicinskih sestara

Sestrinsku dokumentaciju kao osnov za vrednovanje rada .

Upoznaće  osnove istraživanja u zdravstvenoj nezi ,standarde, kriterijume i normative u sestrinskoj
praksi,njihovu važnost, uslovljenost i promenljivost.

Student će biti u stanju da razume pojmove  sestrinstva i zdravstvene nege kao i razvoj   zdravstvene
nege do moderne nauke zasnovane na dokazima.

Povezanost zdravstvene nege sa drugim naukama i značaj timskog rada.

U svom svakodnevnom radu moći će primeniti principe zdravstvene nege,

proces zdravstvene nege i dokumentaciju. Biće osposobljen za osnove istraživanja u zdravstvenoj nezi i organizacione modele na svim nivoima zdravstvene zaštite.

Razvoj  sestrinstva i zdravstvene nege. Savremene tendencije u razvoju sestrinstva
Definicije zdravstvene nege, povezanost zdravstvene nege sa drugim naukama. Principi zdravstvene nege.

Metode u sprovođenju zdravstvene nege.

Uvod u Proces zdravstvene nege, utvrđivanje potreba za negom i vrste potreba. Formulisanje sestrinskih dijagnoza i kolaborativnih problema. Ciljevi u zdravstvenoj nezi i vrste ciljeva. Strateški pristupi u planiranju zdravstvene nege, realizacija plana zdravstvene nege. Evaluacija i vrste
evaluacije. Dokumentacija u zdravstvenoj nezi.

Organizacioni modeli pružanja nege. Sestrinska profesija i kontinuirano obrazovanje sestara

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Praktični prikaz dokumentacije zdravstvene nege i upoznavanje sa metodom procesa zdravstvene nege. Uvežbavanje svih faza procesa. Utvrđivanje potreba za negom uz primenu metoda i strateskih pristupa u sprovođenju zdravstvene nege. Definisanje sestriskih dijagnoza i kolborativnih problema. Postavljanje ciljeva u planiranju zdravstvene nege. Izrada plana nege. Realizacija plana kroz uvežbavanje osnovnih sestrinskih intervencija . Dokumentovanje obavljenih aktivnosti. Evaluacija plana zdravstvene nege. Učešće studenata u sprovođenju zdravstvene nege u nastavnim bazama.

• Van Herck P, Annemans L, Sermeus W, Ramaekers D. Evidence-based health care policy in reimbursement decisions: lessons from a series of six equivocal case-studies. PLoS One. 2013, 8(10):
  Ryan M, Scott DA, Reeves C, Bate A, van Teijlingen ER, Russell EM, Napper M, Robb CM. Eliciting public preferences for healthcare: a systematic review of techniques. Health Technol
  Assess. 2001;5(5):1-186.
• King M, Nazareth I, Lampe F, Bower P, Chandler M, Morou M, Sibbald B, Lai R. Conceptual framework and systematic review of the effects of participants’ and professionals’ preferences in randomised controlled trials. Health Technol Assess. 2005 Sep;9(35):1-186, iii-iv.
• Duruk N, Uçar H. Staff Nurses’ Knowledge and Perceived Responsibilities for Delivering Care to Patients With Intestinal Ostomies: A Cross-sectional Study.  Wound Ostomy Continence Nurs. 2013 Nov- Dec;40(6):618-22.7 ed.
• Fessele K Do you know quality care when you see it? Clin J Oncol Nurs. 2011 Dec;15(6):583-4.

4

Vežbe:

4

Predavanja sa korišćenjem audiovizuelne podrške Vežbe sa pacijentima, na mulažama i fantomima Priprema i interaktivn izrada seminarskih radova

cilj predmeta –da pruži:

a) informacije o najznačajnijim dostignućima sociologije kao opšte teorijske nauke, i to

b) u područjima koja se u većoj ili manjoj meri prožimaju sa medicinom i koja bi trebalo da pripadaju
korpusu ukupnog obrazovanja svakog medicinskog profesionalca.

Znanje stečeno u toku nastave Medicinske sociologije omogućava prepoznavanje sociološke i medicinsko-socioloških aspekata povezanosti sveta, društva i medicine – društvena konstrukcija medicine i medicinska konstrukcija društva

Pripremiti   studente   za uspešno bavljenje medicinskoetičkim   i bioetičkim pitanjima, dilemama i
problemima, kako tokom studija, tako i u naučno-istraživačkom radu i u budućem pozivu

Teorijska nastava

Nauka. Društvo i kultura. Globalizacija (živeti u rizičnom svetu). Društvena interakcija. Rod i seksualnost. Moderne organizacije. Medicina. Sociologija tela. Bolesnik. Lekarska profesija. Sestrinstvo.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Studenti rade seminarske radove i brane u toku studija

Gidens, Entoni (2003), Sociologija, Ekonomski fakultet Univerziteta  ubeogradu, Beograd.

Turza, Karel (2009), Medicina i društvo – Sociološki aspekti, Libri medicorum, Medicinski fakultet
Univerziteta  u Beogradu, Beograd.

15

15

Predavanja i vežbe-interaktivan rad sa studentima, studentske prezentacije, diskusije, rad na terenu, gosti-predavači

Osnovni cilj predmeta je da upozna studente sa:

a) aspektima enzimologije, ulogom enzima u katalizi bioloških reakcija, mehanizmima regulacije enzimske aktivnosti i dijagnostičkim značajem nefunkcionalnih enzima plazme

b) metabolizmom ugnjenih hidrata, lipida i proteina, energetskim aspektom različitih metaboličkih procesa i načinima njihove regulacije u normalnim i patološkim uslovima

c) organizacijom endokrinog sistema, mehanizmom delovanja hormona, njihovim efektima kao i
poremećajima koji su uzrokovani promenama hormonskog statusa d) biohemijskim karakteristikama pojedinih tkiva
e) principima i mogućnostima laboratorijske dijagnostike poremećaja nastalih na nivou ćelije, tkiva i
organa

Znanje stečeno u toku nastave biohemije, omogućava studentu da:

a) razume održavanje homeostaze biohemijskih procesa kroz kontrolu biohemijskih puteva, njihovu endokrinu regulaciju kao i ulogu pojedinih tkiva specifičnih za određene biohemijske puteve

b) razume poremećaje koji nastaju kao rezultat poremećenje homeostaze biohemijskih procesa na
nivou enzima (enzimopatije), oštećenja ćelija i tkiva c) učestvuje u interpretaciji biohemijskog nalaza

Sadržaj predmeta  Teorijska nastava

1.   Formalni aspekti enzimologije:struktura molekula enzima; vitamini kao koenzimi;
klasifikacija enzima; regulacija enzimske aktivnosti; nefunkcionalni enzimi plazme- 5 časova
2.   Dobijanje energije u ćeliji:  varenje; ciklus trikarboksilnih kiselina; oksidativna fosforilacija- 3
časa
3.   Metabolizam Ugljenih hidrata: glikoliza; glukoneogeneza; metabolizam glikogena;
heksozomonofosfatni put; metabolizam fruktoze, galaktoze i laktoze-5 časova
4.   Metabolizam lipida:  sinteza i razgradnja masnih kiselina i energetski aspekt metabolizma masnih kiselina; metabolizam ketonskih tela; metabolizam triacilglicerola; metabolizam
holesterola; prenos lipida u plazmi- slobodne masne kiseline i lipoproteini; metabolizam
lipoproteina – 5 časova
5.   Metabolizam proteina:reakcije transaminacije; promet azota u organizmu; ciklus sinteze uree-
3 časa

Osnovni cilj predmeta je  da upozna studente sa:

·          biološkim karakteristikama mikroorganizama (morfologijom, strukturom, antigenskom građom, patogenošću i virulencijom, genetikom), njihovom osetljivošću i otpornošću na fizičke i hemijske agense, kao i antimikrobne agense,

·          patogenetskim procesima na nivou interakcije domaćina i izazivača zaraznog oboljenja,

·          principima i mogućnostima laboratorijske dijagnostike oboljenja izazvanih mikroorganizmima,

·          principima bezbednog rada sa kliničkim uzorcima i organizacijom mikrobiološke laboratorije

·          imonoprofilaksom zaraznih bolesti.

Znanje stečeno u toku nastave mikrobiologije će studentima omogućiti:

·          razumevanje patogeneze bolesti i prepoznavanje mogućih uzročnika infektivnih bolesti u sklopu kliničkih manifestacija

·          ovladavanje pravilima uzorkovanja, transporta i metodama obrade kliničkih uzoraka za mikrobiološku dijagnostiku

·          pravilno interpretiranje mikrobioloških nalaza

·          upoznavanje sa principima delovanja antimikrobnih agenasa i razvojem rezistencije mikroorganizama na njih

·          upoznavanje sa principima imunoprofilakse zaraznih bolesti (vakcine)

·          primenjivanje mera za prevenciju bolničkih infekcija.

Teorijska nastava: 1) osnovne osobine mikroorganizama (virusa, bakterija, gljiva, protozoa) i helminata od značaja za medicinu – genom, struktura, morfologija, taksonomija; 2)  patogeneza zaraznih bolesti i tipovi infekcija; 3) karakteristike najznačajnih uzročnika zaraznih bolesti (virulencija, infekcije i bolesti koje izazivaju, rezervoari, putevi širenja)

Seminarska nastava: 1) bezbedan rad sa kliničkim uzorcima, profesionalni rizici od uzročnika zaraznih bolesti i organizacija mikrobiološke laboratorije, pravilno sakupljanje i odlaganje infektivnog otpada, metode sterilizacije, dezinfekcije i asepse; 2) antimikrobni agensi i rezistencija; 3) imunoprofilaksa zaraznih bolesti.

Praktična nastava: 1) principi mikrobiološke laboratorijske dijagnostike najčešećih zaraznih bolesti (infekcije respiratornog, urogenitalnog sistema, krvi, tkiva i centralnog nervnog sistema, kože); 2) vrste kliničkih uzoraka za mikrobiološku dijagnostiku – pravilno uzorkovanje, obeležavanje i transport kliničkih uzoraka; 3) metode za mikrobiološku dijagnostiku najčešćih zaraznih bolesti; 4) metode za ispitivanje osetljivosti mikroorganizama na antimikrobne agense; 5) pravilno rukovanje, prikupljanje i odlaganje infektivnog otpada.

Grupa autora Katedre za mikrobiologiju: 1. elektronska verzija tekstova nastavnih jednica sa teorijske, seminarske i praktične nastave, 2. Prezentacije sa nastave i snimljena predavanja (dosptupno na platformi Retikulum  http://reticulum.med.bg.ac.rs/moodle/course/view.php?id=2241)

15 časova

15 časova

15 časova

Predavanja, seminari u malim grupama, praktični rad u mikrobiološkoj laboratoriji

Osnovni cilj predmeta histologija je da omogući studentima poznavanje i razumevanje sastava i strukture ćelija, tkiva i organa u odnosu na njihovu funkciju. Osnovni cilj embriologije je da omogući studentima razumevanje anatomskih struktura i odnosa organa, kao i razumevanje patološko-kliničkih entiteta vezanih za poremećaje u razviću.

Stečena veština rukovanja mikroskopom, poznavanje osnovnih strukturnih elemenata tkiva i organa i međusobno razlikovanje tkiva, organskih sistema i organa.

Osnovne mikroskopske metode. Opšte karakteristike strukturne organizacije ćelije. Upoznavanje karakteristika ćelijskih populacija i vanćelijskog matriksa u okviru četiri osnovna tkiva i njihova integracija u organe, odnosno mikroskopske karakteristike svih organskih sistema čovečijeg tela. Embriologija proučava razviće celokupnog organizma: svih ćelija, tkiva, organa i organskih sistema.

Vežbe: analiza histoloških preparata.

Seminari: priprema seminara na zadatu temu.

“Repetitorijum histologije i embriologije” autora D. Trpinca i M. Obradović, Medicinski fakultet u
Beogradu , 2013.

25

15

5

Predavanja, vežbe, seminari

Osnovni ciljevi predmeta Informacione tehnologije u zdravstvenoj zaštiti su da omogući studentima, budućim diplomiranim medicinskim sestrama, sticanje bazičnih znanja i veština informatike u zdravstvenoj zaštiti neophodnih za: (a) adekvatno korišćenje podataka, znanja i informacija u sistemu zdravstvene zaštite, (b) razumevanje i usklađivanje zahteva zdravstvenih informacionih sistema i (v) primenu informacionih tehnologija radi unapređenja zdravlja stanovništva,

Ovladavanje znanjima i informatičkim veštinama neophodnim za sprovođenje sestrinskih zadataka i obezbeđenje standarda sestrinske prakse. Ovo uključuje korišćenje informacionih tehnologija u
procesu sprovođenja zdravstvene nege, uspostavljanju efektivnih administrativnih sistema, upravljanju informacijama i unapređenju komunikacije radi unapređenja zdravlja populacije, zajednice, porodice i pojedinaca, kao i kontinuiranoj podršci učenju.

Teorijska nastava (9 časova): Uvod u zdravstvenu informatiku; Informacije i njihov značaj u zdravstvu; Uloga informacionih tehnologija u diseminaciji medicinskog znanja; Interaktivna zdravstvena zaštita; Zdravstveni informacioni sistem; Dizajn, implementacija, evaluacija i održavanje zdravstvenih informacionih sistema; Elektronska zdravstvena dokumentacija; Podrška odlučivanju i praksa zasnovana na dokazima; Telemedicina i mobilne tehnologije i Praktična nastava (vežbe, drugi oblici nastave, studijski istraživački rad) (21 čas): Informatika u sestrinstvu; Procena kvaliteta zdravstvenih informacija;

Strategije pretraživanja zdravstvenih informacija na Internetu i onlajn bazama podataka;

Izvori pretraživanja zdravstvenih informacija na Internetu i onlajn bazama podataka;

Identifikacija informacionog procesa, struktura podataka, klasifikacije i nomenklature, standardizacija, tajnost i bezbednost; Studija slučaja – Dizajn baza podataka i upita; Studija slučaja – elektronska zdravstvena dokumentacija, primeri, korišćenje, evaluacija; Odlučivanje podržano korišćenjem zdravstvenih informacionih sistema; Kompjuterski podržano učenje

1. Erić Marinković J, Kocev N. Medicinska informatika. Dostupno na
http://www.mfub.bg.ac.rs/dotAsset/38236.pdf

9

15

6 (seminari)

Nastava pod nadzorom sastoji se od predavanja, seminara, studija slučaja i vežbi (koji uključuju i grupne diskusije predefinisanih sadržaja, demonstraciju različitih alata i softvera, i korišćenje onlajn resursa (članaka, knjiga, baza podataka)), konsultacija i ispita.

Omogućiti  studentima uspostavljanje kognitivne spone između opštih, uvodnih znanja o medicinskoj etici i takoreći beskrajnog niza praktičnih medicinskih situacija u kojima će, i kao studenti viših godina studija i kasnije u svom pozivu gotovo svakodnevno morati da vrše i donose moralne procene i odluke.

Stečeno znanje priprema  studente  za uspešno bavljenje brojnim bioetičkim dilemama i problemima kako u toku studija, tako i u naučno-istraživačkom radu i u budućem pozivu.

Teorijska nastava

Poreklo i definicija bioetike, Bioetika i druge discipline/oblasti, Opšti bioetički aspekti odnosa: lekar- pacijent (odnosno istraživač-jedinka na kojoj se vrši ispitivanje – zdrava osoba, pacijent, životinja), odnos lekar-pacijent-medicinska sestra, Bioetika i različite grane mediicine: humana genetika, virusologija, imunologija, farmakologija/toksikologija, radiologija/radioterapija + klinička propedevtika, Bioetički kodeksi i deklaracije.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Kombinacija predavanja,studentskih prezentacija i seminara.

Studenti  koji  se  izuzetno  angažuju  tokom  nastave  (prezentacije,učešće  u  diskusijama…)  biće oslobođeni ispita.

Za neke od navedenih oblasti biće angažovani gostujući nastavnici/istraživači.

DŽonson, Albert R., Mark Zigler, Viljem Vinslejd, Klinička etika, Službeni glasnik, Beograd, 2008. Izazovi bioetike, Zbornik radova, urednik A. Čović, Pergamena, Zagreb, 2000.
Parker, Michael, Dickenson, Donna, Medical ethics workbook – Case studies, commentaries and activities, Cambridge University Press, 2001.

Pens, Gregori E., Klasični slučajevi iz medicinske etike (Opis slučajeva koji su uobličili medicinsku etiku, sa njihovom filozofskom, pravnom i istorijskom pozadinom), Službeni glasnik, Beograd, 2007.

Encyclopedia of Bioethics,  Vol. 3  and  4, (2004), 3rd  edition, (ed.) Stephen G.  Post, Macmillan

Rakić, Vojin, Mladenović, Ivan, Drezgić Rada (ur.) (2012), Bioetika, Službeni glasnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju, Beograd.

Radenović, Sandra (2012), Bioetika i medicina – Odnos lekar-pacijent u paradigmi integrativne bioetike, Akademska knjiga, Novi Sad.

Radenović S., Turza K., Todorović Z., Jeremić V. Institucionalizacija bioetike u Srbiji. Socijalna
ekologija, 2012; 21(3): 311–328.

Turza, Karel, Medicina i društvo – Uvod u medicinsku etiku, Libri medicorum, Medicinski fakultet
Univerziteta u Beogradu, 2009.

Cifrić, Ivan (2007), Bioetička ekumena – Odgovornost za život susvijeta, Pergamena, Zagreb.

Schweidler, Walter (Hrsg.) (2012), Bioethics – Medicine – Politics, Proceedings of the 6th Southeast
European Bioethics Forum, Belgrade 2010, Academia Verlag, Sankt Augustin.

Turza, Radenović, Tiosavljević, Jeremić, Zbornik (u pripremi).

15

15

Predavanja i vežbe-interaktivan rad sa studentima, studentske prezentacije, diskusije, rad na terenu, gosti-predavači

Cilj predmeta je da studenti steknu znanja neophodna za individualni i grupni zdravstveno vaspitni rad sa pacijentima. Studenti treba da nauče osnovne teorijske modele zdravstvenog ponašanja, da steknu veštine procene zdravstveno vasitnih potreba pacijenata, definisanja ciljeva zdravstvenog vaspitanja, razvijanja plana i implementacije programa zdravstvenog vaspitanja u praksi.

Nakon odlsušanog predmeta studenti će biti osposobljeni da identifikuju zdravstvenovaspitne potrebe pacijenata, steći će veštine pravljenja plana zdravstvenog vaspitanja, biće osposobljeni da koriste zdravstveno vaspitne strategije i evaluira rezultate zdravstvenovaspitnog rada.

Teorijska nastava obuhvata teme koje se odnose na modele zdravstvenog ponašanja, teorijski okvir promene ponašanja prema zdravlju, razmatranje teorijskih okvira i njihovu primenu u praktičnom zdravstvenovaspitnom radu u primarnoj, sekundarnoj i tercijarnoj prevenciji, istraživanja u oblasti zdravstvenog vaspitanja i primenu rezultata istraživanja za organizovanje zdravstvenovaspitnog rada sa pojedincem, grupom i zajednicom.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Praktična nastava obuhvata vežbe procene zdravstvenovaspitnih potreba pojedinca, grupe i zajednice, sticanje veština saradnje sa pacijentima u dizajniranju zdravstvenovaspitne intervencije, postavljanje ciljeva zdravstvenovaspitnog rada, planiranje metoda i strategija, vežbanje različitih metoda zdravstvenovaspitnog rada i veštine evaluacije u oblasti zdravstvenog vaspitanja

Vuković D, Zdravstveno vaspitanje u Socjalna medicina, Simić S, urednik. Medicinski fakultet, 2012.

Glanz K, Rimer B, Viswanath K.Health Behavior and Health Education: Theory, Research, and
Practice, 4th Edition, 2008, John Wiley & Sons.

Bensley R, Brookins-Fisher J. Community Health Education Methods: A Practical Guide. Jones & Bartlett Learning, 2009.

15

15

Predavanja, interaktivne diskusije, vežbe, demonstracije

Cilj predmeta je da osposobi studente da prepoznaju i procene osnovne faktore rizika iz životnog okruženja (zagađenje vazduha, zemljišta, vode, hrane, otpadnih materija, buke i vibracija, školska sredina, bolnička sredina) koji mogu dovesti do oštećenja zdravlja. Pored toga, daju se osnovna znanja i veštine u proceni ponašanja i navika, a posebno u vezi fizičke aktivnosti,  koje su u osnovi najčešćih akutnih i masovnih hroničnih nezaraznih bolesti.

Po završetku nastave iz Higijene i preventivne medicine, student je osposobljen da meritorno procenjuje rezultate merenja faktora rizika iz životne sredine, školske sredine i bolničke sredine i njihov efekat na zdravlje, da predlaže mere prevencije i učestvuje u sanaciji i očuvanju životne sredine, školske sredine, bolničke sredine i zdravlja ljudi. Student će biti osposobljen da validno savetuje pacijente u pogledu ponašanja i navika sa ciljem sprečavanja najčeščih akutnih i masovnih hroničnih nezaraznih bolesti.

Aerozagađenje, klima i zračenje u životnoj sredini.Uvod u medicinsku ekologiju. Buka i zdravlje, izvori buke i zaštita. Ekotoksikologija i kancerogeni. Otpadne materije. Medicinsko ekološki aspekti stanovanja i naselja. Voda za piće. Fizička aktivnost. Školska higijena. Zemljište. Sanitarna i lična higijena. Higijena u katastrofama.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Aerozagađenje. Određivanje gasova i čađi, taložnih materija,suspendovanih čestica i ugljen-dioksida u zatvorenom prostoru. Buka, osvetljenje, prašina.Merenje nivoa buke.Ispitivanje i ocena prirodnog osvetljenja.Određivanje prašine u zatvorenom prostoru. Metodologija određivanja mikroklimatskih faktora: temperature vazduha, relativne vlažnosti, brzine strujanja vazduha. Seminar:Uticaj aerozagađenja na klimu i uticaj klime na aerozagađenje. Ozon u troposferi i stratosferi – efekti na zdravlje. Čvrste čestice i suspendovane materije u vazduhu i njihov efekat na zdravlje. Ultravioletno zračenje – UV indeks. Štetni zdravstveni efekti buke u bolnicama. Buka u životnoj sredini i zdravlje

Zdravstvena ispravnost vode za piće i vodosnabdevanje. Fizički, hemijski i bakterio0loški pregled vode za piće.  Dezinfekcija vode za piće.. Seminar: Monitoring kvaliteta vode za piće,. Balans vode u organizmu. Seminar:Stan i stanovanje. Bakteriološki pregled vode za piće. Dezinfekcija vode za piće. Seminar:Voda za piće. Kolokvijum iz oblasti aerozagađenja, klime i mikroklime, buke, stana i stanovanja, vode. Sanitarna higijena:Materijali za jednokratnu upotrebu-vrste i značaj. Medicinski otpad u prevenciji bolničkih infekcija. Primena mera prevencije lične higijene u nastanku i širenju bolesti. Sanitarna karakteristika zdravstvenih ustanova i sanitarna knjižica. Seminar: Školska higijena. Higijena sporta. Higijena u katastrofama. Seminar:Higijena u katastrofama.Kolokvijum iz oblasti ishrane, fizičke aktivnosti, školske higijene, sanitarne higijene, i higijene u katastrofama

Jorga J. (Ur.) Higijena sa medicinskom ekologijom. Beograd: Mediicinski fakultet, Univerzitet  u Beogradu,  2013 (u štampi)

Vasiljević N. (Ur.).: Praktikum iz higijene i medicinske ekologije za studente medicine. Beograd:  Mediicinski fakultet, Univerzitet u
Beogradu, 2013.

30

30

Ocena  znanja (maksimalni broj poena 100)

Osnovi patofiziologije akutnih stanja i akutizacije hroničnih poremećaja. Ocena obima i težine gubitka funkcije organa i sistema, angažovanja prirodnih mehanizama odbrane i njihov doprinos u razvoju i ihodu teških poremećja, oboljenja i stanja. Brza i efikasna trijaža i ocena vodećih uzroka i puteva razvoja oštećenja. Diferencijalna dijagnoza i stratifikacija složenih, multiorganskih i multisistemskih premećaja.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Prepoznavanje akutnog pogoršanja ili pojave teškog oboljenja. Savladavanje primene dijagnostičkih alatki (monitoring srčane i plućne funkcije), ultrazvučne dijagnostike, rendgena i CT, tumačenja laboratorijskih podataka. Detaljno poznavanje nege disajnog puta  i održavanja disanja i oksigenacije, kardiovaskularna podrška, održavanje volumena, sprečavanje poremećaja ritma, prepoznavanje pretećeg ili razvijenog šoka. Prepoznavanje digestivnog krvarenja, opstrukcije digestivne tube, poremećaja motiliteta digestivnih organa. Prepoznavanje teškog poremećaja rada bubrega, ocena acidobaznog stanja, održavanje filtracije, detoksikacija. Brzo i efikasno prepoznavanje i borba protiv sepse.

1. Dellinger RP. Cardiovascular management of septic shock. Crit Care Med 2003 Mar; 31(3): 946–955.

2. Warren BL, Eid A, Singer P et al. Caring for the critically ill patient. High-dose antithrombin III in severe sepsis:

a randomized controlled trial. JAMA 2001 Oct 17; 286(15): 1869–1878.

3. Abraham E, Reinhart K, Opal S et al. Efficacy and safety of tifacogin (recombinant tissue factor pathway inhibitor) in severe  sepsis: a randomized controlled trial. JAMA 2003 Jul 9; 290(2): 238–247.

4. Laterre PF, Levy H, Clermont G et al. Hospital mortality and resource use in subgroups of the recombinant human

5. Matot I & Sprung CL. Definition of sepsis. Intensive Care Med 2001; 27(Suppl. 1): S3–S9.

6. Schumer W. Steroids in the treatment of clinical septic shock. Ann Surg 1976; 184: 333–341.

2

Vežbe:

2

Predavanja sa korišćenjem audiovizuelnepodrške

Vežbe u jedinicama intenzivne nege, kabinetima za hemodijalizu, odeljenjima za lečenje opekotina i
odeljenjima za politraumu

Odbrana i interaktivna procena seminarskih radova

Cilj predmeta je da studenti savladaju osnove engleskog jezika koji se koristi u zdravstvenoj zaštiti i nezi bolesnika. Cilj je da studenti budu osposobljeni da koriste stručnu literaturu i prate najnovija saznanja iz oblasti svog rada, da razmenjuju stručna znanja sa kolegama u drugim zemljama, da budu osposobljeni da pišu naučne i stručne radove i da ih prezentuju na međunarodnim stručnim skupovima. Ova izučavanja omogućiće  im da savladaju terminologiju koja se koristi u zdravstvenoj zaštiti, tim pre što ova terminologija kod nas još nije potpuno izgrađena. Da bi studenti sestrinstva na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Beogradu studirali engleski jezik struke, neophodno je da imaju najmanje srednji nivo znanja opšteg engleskog jezika koji se uči u osnovnom i srednjem školovanju.

Nakon položenog Engeskog 1 studenti će biti osposobljeni da čitaju i razumeju stručne tekstove na
engleskom jeziku, kao i da usmeno komuniciraju na engleskom jeziku .

Teorijska nastava

15 časova predavanja

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

15 časova vežbi

Mićić, S. (2003). English for Medical Purposes. Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu: ibri
Medicorum.

Mićić, S. (dopunjeno izdanje 2011). Medicinski rečnik. Englesko-srpski i srpsko-engleski. Beograd:
Zavod za udžbenike.

15

15

Prezentacije, projekti

Očekuje se da student može da pokaže detaljno razumevanje osnovnih pojmova iz patologije kako bi bio u stanju da sluša i razume kliničke predmete.

Teorijska nastava

Definicija, predmet izučavanja i metode u patologiji

Etiološki faktori, reverzibilno i ireverzibilno ćelijsko oštećenje

Patologija poremećaja cirkulacije, zapalenja, regneracije i reparacije tkiva

Patologija poremećaja imuniteta i genskih bolesti

Osnovi patologije tumora Patologija srca i krvnih sudova Patologija respiratornog sistema Patologija nervnog sistema
Patologija gastrointestinalnog sistema, jetre i pankreasa

Ginekološka patologija

Patologija dojke i endokrinog sistema

Patologija urinarnog sistema i muškog genitalnog sistema

Patologija kože, limfnog, hematopoeznog i koštanozglobnog sistema

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Vinay Kumar, Abul K. Abbas, Nelson Fausto i Richard N. Mitchell: ROBINSOVE OSNOVE PATOLOGIJE, 8. izdanje, Data Status, Beograd, 2010.

30

30

Seminari 10

Ciljevi nastave patološke fiziologije kao mosta između predkliničkih i kliničkih predmeta, su :

1.   izučavanje pojedinih etioloških faktora, njihovih svojstava koja dovode do započinjanja patološkog procesa i načina njihove interakcije sa strukturama organizma.
2.   spoznaja razvoja patološkog procesa od ćelijskih oštećenja sve do poremećaja funkcije sistema
organa koji u krajnjem dovode do ispoljavanja bolesti.
3.   proučavanje načina prilagođavanja i reagovanja bolesnog organizma na spoljašnju sredinu.

4.   upoznavanje studenata sa osnovnim principima funkcionalnih ispitivanja u toku poremećaja različitih organa i sistema.

Znanje stečeno u toku nastave patološke fiziologije omogućava studentu da:

1.   prepozna uzročnika bolesti
2.   upozna i razume mehanizme nastanka poremećaja funkcije u obolelom organizmu koji dovode do odgovarajućih kliničkih manifestacija bolesti

Teorijska nastava

Uvod u patološku fiziologiju. Definicija zdravlja i bolesti. Etiologija i patogeneza, poremećaji homeostaze. Fizički, hemijski i biološki etiološki činioci. Zapaljenje. Patofiziološki aspekti šoka. Patofiziološki aspekti malignih tumora. Poremećaji metabolizma ugljenih hidrata, masti i belančevina. Poremećaji acidobazne ravnoteže i metabolizma vode i elektrolita.

Specijalna patološka fiziologija: Endokrinopatije. Patofiziologija srca i krvnih sudova. Patofiziologija krvi. Patofiziologija respiracije. Patofiziologija digestivnog sistema. Patofiziologija bubrega. Patofiziologija centralnog i perifernog nervnog sistema.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

1.   B. Beleslin, B. Jovanović: Opšta patološka fiziologija, drugo izdanje, 2008., Data status, Beograd
2.   B. Beleslin, S. Protić, G. Đorđević-Denić: Specijalna patološka fiziologija, drugo izdanje, 2008.,
Data status, Beograd
3.   B. Trbojević: Klinička patofiziologija, 2000., Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd
Dopunski udžbenici:

S. Gamulin, i sar.: Patofiziologija, 2011. Jumena, Zagreb

30

Teorijska nastava i konsultacije

Cilj predmeta je da se studenti upoznaju sa metodama i pitanjima primene psihologije u zdravstvenim intervencijama, načinima kako bolest i oblevanje psihološki utiču na ljude, kao i sa ponašanjima i kognicijama koje utiču na zdravlje i bolest.

Nakon završenog predmeta studenti će razumeti moderan pristup nekim psihosomatskim bolestima, biće upoznati sa ulogom psihologa u kliničkoj praksi, razumeće doprinos psiholoških faktora u patologiji, razumeće teorije i koncept stresa, instrumente za evaluiranje stresa i mogućnosti za intervencije. Biće osposobljeni da primene neke psihološke strategije da pristupe posebnim kritičnim pacijentima . Takođe biće upoznati sa etičkim pitanjima u medicinskoj psihologiji.

Medicina i psihologija –obasti preklapanja, crte ličnosti povezane sa zdravljem i bolešću, teorijski modeli stresa, izvori stresa, psihosomatske bolesti i poremećaji, tipične reakcije pacijenta na bolest, odnos zdravstvenog radnika i pacijenta

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

strategije prevladavanja stresa, identifikacija i komunikacija sa teškim bolesnikom, veštine
komunikacije sa porodicom bolesnika.

15

Osnovni cilj ovog predmeta je da se studenti upoznaju sa osnovima kliničke farmakologije i toksikologije.

Po završenoj nastavi iz kliničke farmakologije i toksikologije studenti će biti osposobljeni da na osnovu poznavanja farmakodinamije, farmakokinetike, međusobnih interakcija lekova, kao i neželjenih i toksičnih reakcija na lekove primene kliničko-farmakološke principe u individualnoj terapiji i učine je racionalnom.

Teorijska nastava

Osnovi farmakodinamije i farmakokinetike lekova, osnovi racionalne farmakopterapije, faze i uloga kličkih ispitivanja lekova, farmakovigilanca, interakcije među lekovima, klinička farmakologija i toksikologija pojedinih grupa lekova, klinička farmakologija posebnih populacionih grupa, klinička farmakologija različitih patofizioloških stanja, racionalna primena antibiotika.

Praktična nastava: Seminari i interaktivna nastava

Podela lekova. Oblici lekova. Izvori informacija o lekovima. Individualne razlike u osetljivosti na pojedine lekove. Mutagene i teratogene osobine lekova. Osnovne metode za praćenje i analizu upotrebe lekova, neželjenih dejstava i interakcija. Poređenje troškova i koristi dostupnih terapijskih opcija i određivanja alternativa koje daju bolji ishod po zdravlje pacijenata.

Prostran, M (ur). Klinička farmakologija, CIBID, Beograd, 2012. Varagić, V., Milošević M: Farmakologija, 23. izdanje, 2009. Kažić, T, Klinička farmakologija / Farmakoterapija, Integra, 2011. Odabrani radovi iz kliničke farmakologije

20

10

Predavanja uz interaktivno učešće studenata. Izlaganje seminarskih radova studenata uz interaktivnu analizu

Ovladavanje osnovnim principima optimalne ishrane zdravih i bolesnih ljudi

Osposobljavanje studenta da postavi nutritivnu dijagnozu,  da prepozna problem u ishrani i da osnovne odnosno konkretne smernice za ishranu zdrave ili obolele osobe

Teorijska nastava

Hrana i ishrana – značaj za zdravlje ljudi; Makronutrijeni; Mikronutrijenti;

Preporuke za ishranu; Vodiči za ishranu; Procena stanja uhranjenosti i telesne kompozicije;  Ishrana dece; Ishrana trudnica i žena u periodu laktacije; Ishrana starijih osoba; Ishrana sposrtista; Osnove medicinske nutritivne terapije; Medicinska nutritivna terapija kod deficita u ishrani; Medicinska nutritivna terapija kod metaboličkih poremećaja, gojaznosti, dijabetesa, kardiovaskularnih bolesti, gastrointestinalnih bolesti, bubrežnih bolesti, kod operisanih, kod pripreme za operaciju, kod osoba sa karcinomima različite lokalizacije.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Procena ishrane, procena stanja uhranjenosti, postavljanje nutritivne dijagnoze, planiranje ishrane odrasli, dece, trudnica, žena u laktaciji, starijih osoba; Sastavljanje  nutritivnih režima za pothranjenost, gojaznost, hipertenziju, diajbetes, hiperlipidemiju, giht, opstipacija, dijarealni sindrom, opstipacija, ulkus, holecistitis, kolitis dispepsije ,bubrežnu insuficijenciju i bubrežnu kalkulozu i dr.

Literatura  : Jagoda Jorga, urednik : Higijena, Medicinski fakultet 2013.

Nađa Vasiljević, urednik: Praktikum iz higijene sa medicinskom

ekologijom, Medicinski fakultet, 2013.

30

30

Cilj predmeta Zdravstvena nega u bolničkoj praksi je da se polaznici upoznaju sa filozofijom zdravstvene nege, pojmovima, terminima i značenjem suštine zdravstvene nege kao osnova sestrinskog rada u bolničkom vidu zdravstvene delatnosti.

Po završenom slušanju ovg predmeta polaznik će biti osposobljen da koristi, primenjuje i razvija sve
vidove nege bolesnika u hospitalnim uslovima.

Teorijska nastava

1.Negovanje pacijenata (uz primenu standarda), 2.Evidentiranje vitalnih funkcija

i drugih pokazatelja zdravlja pacijenata 3.Vršenje nadzora (kontrole stanja)pacijenata

4.Zbrinjavanje pacijenata (telesno, duševno i socijalno)  5.Hranjenje pacijenata

(putevi unosa hrane i tečnosti)  6.Davanje propisane terapije pacijentu (putevi unosa).

7. Uzimanje bioloških materijala 8.Planiranje propisane aktivnosti pripremanje pacijenta, materijala za rad i vodjenje dokumentacije 9.Pripremanje pacijenata za medicinski tretman, dijagnostičke I terapijske procedure 10. Učenje o zdravlju I bolesti ( zdravstveno vaspitni rad

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Negovanje pacijenata (uz primenu standarda) (Opšta nega ON, Poluintenzivna nega PIN Intenzivna njega IN, Specijalna intenzivna nega SIN, posebna nega PN)
Evidentiranje vitalnih funkcija i drugih pokazatelja zdravlja pacijenata

(merenje,praćenje promene,kontrola vrednosti i evidentiranje (Telesna temperature

Puls Disanje Krvni pritisak Telesna masa Visina tela Obim dela tela Količina unete i ukupno izlučene tečnosti )

Sakupljanje mokraće u toku 24časa-diureza

Evidentiranje  stolica I drugih izlučevina

Osnovni cilj predmeta epidemiologija je da omogući studentima poznavanje i razumevanje bazičnih epidemioloških principa i metoda, kao i analize i interpetacije epidemioloških podataka i preporuka za prevenciju i kontrolu bolesti, radi njihove primene u sprečavanju i suzbijanju zaraznih i nezaraznih bolesti, u redovnim i vanrednim prilikama.

Pored sticanja teoretskog znanja studenti bi trebali da ovladaju veštinama koje se odnose na izračunavanje i interpretaciju mera učestalosti bolesti u populaciji, bazičnu analizu dizajna epidemioloških studija i različitih pristupa prevenciji, što bi vodilo razumevanju značaja epidemiološkog pristupa u sprečavanju i suzbijanju poremećaja zdravlja. Osim toga, očekuje se da studenti treba da ovladaju veštinama epidemiološkog nadzora nad zaraznim i nezaraznim bolestima uključujući i ndazor nad bolničkim infekcijama, primenom imunoprofilakse, seroprofilakse i hemioprofilakse, kao i da poznaju odgovarajuće zakonske propise.

Teorijska nastava

Teorijaska nastava obuhvata oblasti vezane za merenje učestalosti bolesti u populaciji, specifičnosti naše nacionalne patologije, prikaz najznačajnijih karakteristika epidemioloških metoda, epidemiološke modele i koncepte bolesti, epidemiološki nadzor, istraživanje epidemije, prevenciju, bolničke infekcije i osnove kliničke epidemiologije. Poseban deo teorijske nastave odnosiće se na epidemiološke karakteristike zaraznih i nezaraznih bolesti

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Tokom praktične nastave studenti se osposobljavanju za izračunavanje i interpretaciju pokazatelja učestalosti bolesti u populaciji, analizu dizajna različitih epidemioloških studija, razmatranje prirodnog toka bolesti, istraživanje epidemije, izračunavanje i tumačenje parametara skrining testa, kao i razumevanje osnovnih principa imunizacije.

1. Vlajinac H, Jarebinski M (ured.). Epidemiologija (II izdanje). Medicinski fakultet Univerziteta u
Beogradu, Beograd, 2009.

2. Gledović Z, Grgurević A, Janković S, Jarebinski M, Kisić-Tepavčević D, Maksimović J, Maksimović N, Marković-Denić LJ, Pekmezović T, Ratkov I, Šipetić-Grujičić S, Vlajinac H. Praktikum iz epidemiologije. Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, 2008.

20

20

20

Predavanja, vežbe, seminari

Cilj premeta je da upozna studente sa bolestima koje izazivaju infektivni agensi, njihovom
prepoznavanju,dijagnostici, lečenju i prevenciji.

Studenti bi trebalo da ovladaju osnovnim znanjima iz etiologije, epidemiologije,kliničke slike , dijagnostike i lečenja obolelih od akutnih i hroničnih infektivnih bolesti

Teorijska nastava:

Uvod u infektivne bolesti, klinički sindromi u infektivnim bolestima, novootkrivene infektivne bolesti,
moguće pandemije, bioterorizam

Respiratorne infekcije (virusne i bakterijske infekcije infekcije  respiratornih puteva): faringitisi, parainfluenca,influenca, mumps, adenovirusne infekcije,, streptokokne infkecije. Karakteristike kliničke slike, mogućnosti dijagnostike, značaj serološke djagnostike, uzimanje brisa i tumačenje nalaza, primena simtptomatske terapije i antibiotske terapije.

Herpes virusne infekcije:infekcije izazvane HSV1 i HSV2 ,CMV i EBV virusom,karakteristike kliničke
slike akutne infkcije i reaktivacije, dijagnostika,. Primena antivirusne terapije.

Virusne osipne groznice: etiologija, epidemiologija, patogeneza, klinička slika, dijagnoza i terapija, značaj vakcinacije, komplikacije

Streptokokne i stafilokokne infekcije (patogeneza, klinička slika, dijagnoza i terapija, komplikacije)

Intoksikacije i infekcije digestivnog sitema: virusni enterokolitisi, bakterijsko trovanje hranom,
bacilarna  dizenterija, trbušni tifus,colitis uzrokovan Cl. Difficile.,

Infekcije jetre: akutni virusni hepatitisi (A,B,C i dr), hronični virusni hepatitisi.(patogeneza, klinička
slika, dijagnoza i terapija, komplikacije).

Infekcije centralnog nervnog sistema: meningealni sindrom, likvorni nalaz. Virusni meningitisi, bakterijski meningitisi, virusni encefalitisi, tuberkulozni meningitis .(patogeneza, klinička slika, dijagnoza i terapija, komplikacije).

Anerobne infekcije: tetanus, botulizam (patogeneza, klinička slika, dijagnoza i terapija, komplikacije).

HIV i AIDS (patogeneza, klinička slika, dijagnoza i terapija, komplikacije).

Usvajanje bazičnih teorijskih  znanja i praktičnih veština  iz psihologije razvojnog doba i starenja u funkciji poboljšanja kvaliteta pružanja zdravstvenih usluga.

Teorijska nastava

Osnove psihičkog razvoja malog deteta ( usvajanje miljokaza ranog psihomotornog razvoja u
kontekstu razvoja objektnih odnosa); Razvojna psihopatologija;

Separaciona anksioznost; Anksioznost; Kognitivni razvoj i njegov uticaj na  detetovo doživljavanje
bolesti,  Adolescencija ,Psihosomatska ispoljavanja, Hipohondrijaza

Osobenosti psihološkog funkcionisanja  u odraslom dobu ( generativni period) i senijumu; Najčešći psihološki problemi u ovoj životnoj dobi ( depresija, demencija, hronične bolesti..)

Hronična bolest i njen uticaj na psihološko funkcionisanje ( u razvojnom i odraslom dobu); Psihičke karakteristike umirućih pacijenata  u funkciji pristupa i nege.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Vežbe, seminarski radovi

1.  Psihijatrija – udžbenik za studente Medicinskog fakulteta u Beogradu; ur. Jašović Gašić M, Lečić-
Toševski D, Beograd, CIBID: Medicinski fakultet UB 2007; 211 – 30.

15

15

Mentalna higijena kao preventivna medicinska disciplina; Faktori životne i komunalne sredine, psihifizičko sazrevanje i formiranje zdrave ličnosti; Značaj primordijalne prevencije, prenatalne i perinatalne zaštite; Prevencija psihičkih poremećaji u razvojnom periodu; Uloga porodice socijalne sredine u nastanku i progresiji mentalnih poremećaja; Psihosocijalni stres i strategije prevazilaženja; Kriza: teorija krize i faktori rizika; Akcidentne i razvojne krize i reakcije prevladavanja; Problemi zloupotrebe supstanci i bolesti zavisnosti; Mentalni higijena u radnoj sredini; Mentalno higijenski problemi kasne adultne i starije životne dobi; Vulnerabilnost i rezilijentnost; Prevencija mentalnih poremećaja i unapređenje mentalnog zdravlja

Praktična nastava: Seminari, Vežbe i drugi oblici nastav:

Predmet i osnovni ciljevi mentalne higijene; Mentalno zdravlje dece, porodica i škola; Zlostavljanje dece i posledice, podrška, savetovanje i prevencija; Principi psihosocijalne podrške u zajednici; Prevencija mentalnih poremećaja u radnoj sredini; Problemi marginalizovanih grupa i disfunkcionalnih zajednica; Psihosocijalni stres, mere sprečavanja i prevazilaženja; Stručne službe nivoa primarne prevencije: organizovanje i rad Razvojnog savetovališta, aktivnost Savetovališta za mlade, aktivnost Centra za mentalno zdravlje u zajednici. Psihosocijalne i terapijske intervencije; Vežbe namenjene usvajanju principa radioničarskog i timskog rada

Strategija razvoja zaštite mentalnog zdravlja, Službeni glasnik RS, br. 55/05 i 71/05 (Nacionalna strategija vlade RS)

Backović D. Mentalna higijena. U: Jorga J. (Ur.) Higijena sa medicinskom ekologijom. Beograd: Mediicinski fakultet, Univerzitet u
Beogradu, 2013 (u štampi)

Backović D. Mentalna higijena – ideja i praksa u Srbiji. Srpski arhiv za celokupno lekarstvo. 2010; 138, (7-8):526-531.

Vlajković J. Teorija i praksa mentalne higijene, Centar za primenjenu psihologiju, Beograd, 2009.

Vlajković, J. Prevencija mentalnih poremećaja u Biro, M. & Butolo, W. (ur). Klinička psihologija, Katedra za psihologiju, LMU, Minhen & Futura publikacije, Novi Sad, 2003

Volin, S. , Volin, S. Rezilijentna ličnost. Prosveta, Beograd, 1996.

30

30

Nastava pod nadzorom sastoji se od predavanja, seminara i vežbi koji uključuju i grupne diskusijepredefinisanih sadržaja, demonstraciju i veštine korišćenja onlajn resursa (članaka, knjiga, baza podataka), konsultacije, kolokvijume i
ispit. Časovi bez nadzora predviđeni su za individualni rad studenata na zadacima i savladavanju određenog sadržaja pre održane nastave, kao i pripremi za seminare, kolokvijume i sam završni ispit.

Upoznavanje studenata sa savremenim principima zdravstvene nege zdrave i bolesne dece zasnovanim na  dokazima  koje  pruža  dobra  klinička  praksa  u  ovoj  oblasti.  Pored  toga,  posle uspešnog savladavanja sadržaja ovog predmeta studenti bi trebalo da steknu i nova praktička znanja potrebna za organizaciju i primenu stečenih saznanja na svim nivoima integrisane zaštite zdravlja majke i deteta.

Priprema sudenata da učestvuju u: a) prvom kontaktu sa bolesnim detetom; b) trijaži pacijenata; v) rad u odgovarajućem savetovalištu u jedinici primarne zdravstvene zaštite; g) prijem i obrada bolesnog deteta na specijalizovanim odeljenjima u sekundarnom odn. tercijarnom nivou zdravstvene zaštite, kao i vođenje evidencije o postupcima i procedurama tokom hospitalizacije; d) različitim vidovima ishrane dece; đ) sprovođenju različitih dijagnostičko-terapijskih procedura; e) praćenju opšteg stanja i vođenju evidencije o svim relevantnim (vitalnim) parametrima bolesnog deteta; ž) sprovođenju urgentnih medicinskih procedura; z) učešće u vizitama

Izučavanje ovog predmeta pruža osnovu za usvajanje teoretskih znanja i ovladavanje postupcima koji omogućavaju aktivno učešće u zdravstvenoj nezi zdrave i bolesne dece, unapređenju njihovog zdravstvenog stanja i zbrinjavanju dece i adolescenata sa najčešćim akutnim i hroničnim poremećajima zdravlja. Predviđeno je da predmet ima 9 (devet) tematskih celina i to:

1.) Evidentiranje i trijaža
2.) Rad u savetovalištu (patronaža, predškolsko, školsko)
3.) Prijem bolesnika kod lekara u primarnom odn. sekundarnom/tercijernom nivou
zdravstvene zaštite
4.) Prijem na bolničko lečenje
5.) Zdravstvena nega i ishrana dece različitog uzrasta
6.) Sprovođenje različitih dijagnostičko-terapijskih procedura
7.) praćenje opšteg stanja i vođenje evidencije o opštem stanju bolesnog deteta
8.) sprovođenje urgentnih medicinskih procedura
9.) učešće u vizitama
Pored predavanja i vežbi, predviđeno je učešće polaznika u izradi seminarskih radova, radova u manjim grupama. U studijskom istraživačkom radu predviđeno je rešavanje konkretnih praktičnih problema u tretmanu zdrave i bolesne dece.

Rad u grupi 5

Teorijska nastava, vežbe, seminari

Cilj predmeta je da studenti nauče osnovne koncepte, teorije i probleme starenja i usvoje veštine
potrebne za sveobuhvatnu zdravstvenu negu starih.

Nakon završenog predmeta studenti će razumeti kognitivne, psihosocijalne i biološke promene koje se odvijaju tokom procesa starenja. Razumeće uzroke i tok najčešćih poremećaja zdravlja kod starih i biće osposobljeni da primene strategije promocije zdravlja u radu sa starima, da obezbede zdravstvenu negu starih sa poremećajima zdravlja čestim u ovom životnom dobu, kao i onima koji imaju udružene zdravstvene probleme. Biće osposobljeni da pruže podršku članovima porodice i drugima koji svakodnevno brinu o starima.

Teorijska nastava

Biološki proces starenja; psihosocijalni aspekti starenja; Kognitivne promene u starosti; Promene u procesu starenja i strategije promocije zdravlja; Najčešći poremećaji kardiovaskularnog, respiratornog, muskuloskeletnog, endokrinog, genitourinarnog, gastrointestinalnog sistema, neurološki poremećaji i bolesti kože kod starih; Najčešći zdravstveni problemi starih i sestrinska nega; Uloga sestre u zdravstvenoj zaštiti starih; Uloga porodice u nezi starih i rad sa porodicom. Prevencija povređivanja.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Zdravstvena nega starih sa poremećajima kardiovaskularnog, respiratornog, muskuloskeletnog, endokrinog, genitourinarnog, gastrointestinalnog sistema; pristup u zdravstvenoj nezi starih sa višestrukim oboljenjima; promocija zdravlja starih, individualni rad, rad sa porodicom i zajednicom.

Interna medicina- glavni urednik Prof. Dr D. Manojlović

Prevod 15-tog izdanja Harrison-ovog udžbenika interne medicine

Interna propedevtika- glavni urednik Prof. Dr D. Manojlović

Charlotte Eliopoulos Gerontological Nursing, Lippincot, Williams & Wilkins, 2010

30

30

Interaktivna predavanja, vežbe, kliničke vežbe

Cilj predmeta je da studenti savladaju osnove engleskog jezika koji se koristi u zdravstvenoj zaštiti i nezi bolesnika. Cilj je da studenti budu osposobljeni da koriste stručnu literaturu i prate najnovija saznanja iz oblasti svog rada, da razmenjuju stručna znanja sa kolegama u drugim zemljama, da budu osposobljeni da pišu naučne i stručne radove i da ih prezentuju na međunarodnim stručnim skupovima.

Nakon položenog Engeskog 1 i 2 studenti će biti osposobljeni da čitaju i razumeju stručne tekstove na engleskom jeziku, kao i da usmeno komuniciraju na engleskom jeziku . Biće osposobljeni da pišu stručne tekstove na engleskom jeziku.

Teorijska nastava

15 časova predavanja

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

15 časova vežbi

Mićić, S. (2003). English for Medical Purposes. Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu: ibri
Medicorum.

Mićić, S. (dopunjeno izdanje 2011). Medicinski rečnik. Englesko-srpski i srpsko-engleski. Beograd:
Zavod za udžbenike.

15

15

Prezentacije, projekti

Interaktivna nastava

Cilj predmeta je da studenti razumeju proces razvoja najčešćih bolesti i poremećaja u internoj medicini i osposobe se da pružaju sveobuhvatnu negu internističkim pacijetima.

Nakon završetka predmeta studenti će biti osposobljeni da opišu uzroke, simptome, lečenje i prevenciju najčešćih oboljenja i poremećaja zdravlja u internoj medicini, steći će veštine potrebne za sprovođenje naučno zasnovanih tehnika i procedura u procesu zdravstvene nege internističkih pacijenata i biće osposobljeni da sprovedu sveobuhvatnu zdravstvenu negu pacijenata sa internističkim oboljenjima.

Patofiziološki mehanizmi najčešćih oboljenja i poremećaja, Sestrinska procena internističkih bolesnika, Uloga sestre u tretmanu bolesnika sa najčešćim poremećajima zdravlja, Zdravstvena nega bolesnika sa srčanim bolestima, Zdravstvena nega bolesnika sa oboljenjima respiratornih organa, Zdravstvena nega bolesnika sa digestivnim poremećajima, Nega bolesnika sa reumatološkim poremećajima, nega bolesnika sa metaboličkim i endokrinim poremećajima.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

, Zdravstvena nega bolesnika sa srčanim bolestima, Zdravstvena nega bolesnika sa oboljenjima respiratornih organa, Zdravstvena nega bolesnika sa digestivnim poremećajima, Nega bolesnika sa reumatološkim poremećajima, nega bolesnika sa metaboličkim i endokrinim poremećajima.

Interna medicina- glavni urednik Prof. Dr D. Manojlović

Prevod 15-tog izdanja Harrison-ovog udžbenika interne medicine

Interna propedevtika- glavni urednik Prof. Dr D. Manojlović

Woods SL, Sivarajan Froelicher ES, Motzer SA. Cardiac Nursing, Lippincot, Williams & Wilkins,

60

60

Interaktivna predavanja, vežbe

Cilj predmeta je da studenta upozna sa osnovama psihopatologije i dijagnostike mentalnih poremećaja, etiološkom osnovom, osnovnim principima psihofarmakoterapije i psihoterapijskih i socioterapijskih procedura i mogućnostima prevencije i rehabilitacije bolesnika sa mentalnim poremećajima.

Znanje stečeno  u toku nastave psihijatrije osposobljava studenta za prepoznavanje i razumevanje osnovnih psihopatoloških fenomena, ovladavanje osnovama terapije mentalnih poremećaja (medikamentozna, psihoterapija, socioterapija), komplementarnih dijagnostičkih i terapijskih procedura, komunikacionim veštinama i osnovama. Student će biti osposobljen za sprovođenje specifičnih metodskih postupaka u procesu zdravstvene nege, da samostalno i kao član terapijskog tima učestvuje u procesu lečenja, rehabilitacije i edukacije bolesnika kao aktivnog učesnika u procesu resocijalizacije.

Teorijska nastava

Uvod u psihijatriju. Psihodinamski pristup u psihijatriji. Socijalni pristup u psihijatriji. Shizofrenija. Poremećaji raspoloženja. Poremećaji sa sumanutošću. Poremećaji ličnosti. Anksiozni poremećaji, Psihofiziološki poremećaji. Moždani organski psihosindromi. Psihopatološke reakcije na stres. Bolesti zavisnosti.Urgentna stanja u psihijatriji. Psihofarmakoterapija: antipsihotici, antidepresivi, stabilizatori raspoloženja, anksiolitici, hipnotici.Psihoterapijske metode.Timski rad

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

upoznavanje sa osnovnim tehnikama pristupa i komunikacije sa psihijatrijskim bolesnikom, sa kratkim
teorijskim uvodom u oblast koja je tema vežbe Prikaz mentalnih poremećaja kroz rad sa psihijatrijskim bolesnikom, Upoznavanje sa osnovama komplementarne dijagnostike u psihijatriji Osnove psihofarmakoterapije sa naglaskom na prepoznavanju neželjenih dejstava. Osnove psihoterapijskog pristupa u lečenju mentalnih poremećaja.Osnovni principi organizacije psihijatrijske službe.

Seminari:samostalna priprema tematskih jedinica  Istraživački rad

1.Jašović-Gašić M, Lečić-Toševski D (urednici). Psihijatrija – udžbenik za studente medicine.
Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu; Beograd 2010.

2.Totić-Poznanović S, Damjanović A. Praktikum iz psihijatrije. Medicinski fakultet, Univerzitet u

3. Kaličanin P. Psihijatrija. Velarta. Beograd 2002.

2

3

1

Nastava se obavlja u obliku teorijske nastave, kolokvijuma, seminarskih prikaza, praktičnih aktivnosti
studenata, rada u malim grupama, diskusionih grupa.

Obrazovanje i obučenost sestara za aktivno učešće u pružanju zdravstvene zaštite na visokom
nivou.

Osposobljenost studenata za procenu zdravstvenog stanja odraslih / dece/ porodice i društvene zajednice. Rešavanje najčešćih  masovnih zdravstvenih problema. Pružanje primarane zdravstvene zašite u svim sredinama gde pacijenti žive i rad.e. Savetovanje pacijenata i prevencija bolesti i invaliditeta. Timski rad i komunikacija sa svim profilima zdravstvenih radnika.

Teorijska nastava

Upoznavanje sa mogućnostima celovitog zbrinjavanja korisnika zdravstvene zaštite počev od novorođenčeta, predškolske i školske dece, omladine, odraslih osoba do starih i nemoćnih kao i osoba sa posebnim potrebama zbog duševnih i telesnih oštećenja ne samo pojedinačno već i u okviru porodice i društvene zajednice. Isticanje važnosti preventivnog delovanja i poboljšanja zdravstveno-socijalnog stanja pojedinca i zajednice.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Edukacija za samostalno savetovanje i  zdravstveno zbrinjavanje svih korisnika  u ustanovama primarne zdravstvene zaštite i  na mestima gde korisinici žive i rade. Upoznavanje korisnika i članova porodice za upotrebu raznih pomagala nezavisno od težine oboljenja i stepena smanjenja funkcione sposobnosti.

David Sines (Editor), Mary Saunders (Editor), Janice Forbes-Burford (Editor). Community Health
Care Nursing, 4th Edition 2013, Wiley-Blackwell.

Carol Cox (Editor), Marie Hill (Editor). Professional Issues in Primary Care Nursing 2010, , Wiley-Blackwell.

5

15

Teorijska nastava, vežbe, seminari

Osnovni ciljevi predmeta Zdravstvena  statistika su da omogući studentima, budućim diplomiranim medicinskim sestrama, sticanje bazičnih znanja i veština iz zdravstvene statistike: (a) neophodnih za razumevanje mehanizama prisutnih u zdravih i bolesnih ljudi; (b) u donošenju odluka u procesu pružanja zdravstvene zaštite; i (v) potrebnih za sistemski pristup organizaciji, obradi i komunikaciji podataka u sistemu zdravstvene zaštite.

Sticanje znanja i veština u korišćenju statističkih alata neophodnih za prikupljanje podataka, njihovu analizu, interpretaciju i donošenje zaključaka u procesu pružanja zdravstvene zaštite. Stečena znanja i veštine se koriste u svim medicinskim disciplinama u toku i po završetku studija.

Teorijska nastava (15 časova): Uvod u statistiku; Osnovni statistički pojmovi; Sređivanje podataka; Statističko opisivanje; Verovatnoća i raspodele verovatnoća; Statističko zaključivanje; Uzorak i ocena vrednosti parametara osnovnog skupa; Statistička analiza; Metodi za ispitivanje razlike; Ispitivanje povezanosti i Praktična nastava (vežbe, drugi oblici nastave, studijski istraživački rad) (30 časova): Sređivanje podataka; Statističko opisivanje; Verovatnoća i raspodele verovatnoća; Uzorak i ocena vrednosti parametara osnovnog skupa; Metodi za ispitivanje razlike; Ispitivanje povezanosti.

Medicinska statistika – 1. Janošević S, Dotlić R, Erić Marinkovicć J. Medicinska statistika, 6-to izdanje. Medicinski fakultet, Beograd, 2013.

15

25

5 (seminari)

Nastava pod nadzorom sastoji se od predavanja, seminara, studija slučaja i vežbi (koji uključuju i grupne diskusije predefinisanih sadržaja, demonstraciju različitih alata i softvera, i korišćenje onlajn resursa (onlajn kalkulatora)), konsultacija i ispita.

Usvajanje potrebnih znanja iz svih hirurških disciplina neophodnih za učenje veština u zbrinjavanju hirurških bolesnika sa aspekta nege

Ovladavanje veštinama nege i terapije kod hirurških bolesnika. Sestra učestvuje u prijemu hospitalnih bolesnika, odredjuje položaj bolesnika, ostvaruje venski put, aplikuje intravensku terapiju, prati vitalne funkcije, prevenira dekubitus, flebotrombozu, tromboflebite i plućni tromboembolizam. Učestvuje u timu za kardiorespiratornu i cerebralnu reanimaciju, sprovodi negu bolesnika na mehaničkoj
ventilaciji, bolesnika sa CVK, bolesnika sa traheostomom, gastrostomom, jejunostomom i kolostomom. Aplikuje parenteralnu ishranu.

Teorijska nastava

Hirurška profilaksa,povrede, obrada hirurške rane. Krvarenje i hemostaza, šok i transfuzija krvi.Anestezija i kardiopulmonalna reanimacija. Kraniocerebralne povrede, tumori mozga i povrede kičmene moždine.Hirurgija štitaste žlezde i dojke. Povrede grudnog koša i hirurgija karcinoma pluća. Akutne i hronične okluzije arterija i duboka venska tromboza. Hirurgija jednjaka, želuca i tankog creva. Hepatobilijarna hirurgija. Hirurgija kolona. Akutni abdomen, ileus i peritonitis.Osnovni principi lečenja uroloških bolesnika.Traumatologija lokomotornog aparata.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Primena principa asepse i antisepse u svakodnevnom hirurškom radu.Specifičnosti nege neurohirurških, abdominalnih, kardiovaskularnih, uroloških, ortopedskih i endokrinoloških bolesnika.

60

Predavnja, vežbe, prikaz slučaja

Osnovni cilj ovog predmeta je usvajanje znanja o značaju adekvatne komunikacije u sestrinstvu kao i razvoj veština   dobre   komunikacije   u   sistemu   zdravstvene   zaštite.   Studenti   će   biti   upoznati   sa   osnovnim komunikacionim  procesima,  sa  aspektima  dobre  komunikacije,  biće  upoznati  sa  tehnikama  neverbalne  i verbalne komunikacije, moćiće da sagledaju posledice neadekvatne komunikacije sa pacijentima i sagledaće načine na koje adekvatna komunikacija utiče na kvalitet zdravstene zaštite.

Po završetku nastave u okviru ovog predmeta, studenti bi trebalo da budu osposobljeni da:

1. Sagledaju značaj razvoja veština komuniciranja u sopstvenoj profesiji;

2. Poznaju postupak za pravilno komuniciranje sa pacijentima, sa porodicama, zajednicom kao i sa drugim zdravstvenim profesionalcima;

3. Budu osposobnjeni da prepoznaju najčešće probleme neadekvatne komunikacije;

4. Da su savladali veštine rešavanja konfliktnih situacija;

5. Razumeju procese komunikacije kao i primenu tehnika verbalne i neverbalne komunikacije;

6.Da su razmotrili veštine komunikacije sa specifičnim grupama pacijenata;

Sestrinstvo je profesija u kome je jedna od osnovnih karakteristika intenzivna komunikacija: sa pojedinačnim pacijentima,  sa  porodicom  pacijenata,  sa  drugim kolegama  i  lekarima,  u  radu  timova,  u  udruženjima,  sa mendžmentom, sa širom zajednicom i na druge načine. Dobra komunikacija na relaciji zdravstveni radnik/ci- pacijent/i je  preduslov pružanja  kvalitetne  zdravstvene  zaštite.  Uspešna  komunikacija  zavisi od tri  glavne komponente: osobe koja šalje određenu poruku, primaoca poruke i sadržaja poruke. Kroz teorijski i praktičan rad  na  ovom  predmetu  će  se  sagledati  te  tri  komponente  značajne  za  komunikaciju  u  sestrinskoj  praki: razmotriće se faktori koji mogu da utiču na način na koji se poruka šalje i tumači, odnosno kontekst u kome se odigrava komunikacija. Sagledaće se značaj dosadašnjeg iskustva i ličnih percepcija i pošiljaoca i primaoca poruke,  kao  i  karakteristike  komunikacije  sa  posebnim  grupama  ljudi.  Adekvatnom  komunikacijom  u sestrinstvu se postiže bolji odnos i poverenje pacijenata, dobijaju bolji rezultate rada i zdravstvene nege za bolesnika, kao i veće zadovoljstvo radom. Tokom rada na predmetu studentima će biti približene najvažnije osobine  zdravstvenog  radnika  potrebne  za  uspešnu  komunikaciju  i  stvaranje  dobrih  odnosa  u  radu  sa pacijentima, kao što su otvorenost i srdačnost, empatija, aktivno slušanje, asertivnost, izbegavanje stereotipa i predrasuda i druge podjednako važne osobine.

– P Maguire. Key communication skills and how to acquire them. BMJ 2002;325:697.

– Riley RB. Communication in Nursing, 7th Edition. CV MOSBY Company, 2011.

-Berman P, Shopland S. Interviewing and Diagnostic Exercises for Clinical and Counseling Skills Building. Lawrence Erlbaum Associates, 2005.

– Burnard  P, Gill P. Culture, Communication and Nursing. Pearson Education, 2008. Resursi sa Interneta:
· Improve Your Communication Skills – Online Training. http: //www.mindtools.com/page8.html.
· Teaching and Learning Communication Skills in Medicine. http:
//www.ban.searo.who.int/LinkFiles/Publication_Module_on_Health_Communication.pdf.pdf
· Medical Communication Skills. http:
//www.webcrawler.com/info.wbcrwl.305.05/search/web?q=medical+communication+skills&cid=11642582
4&ad.network=g&ad.keyword=medical%20communication%20skills&ad.creative=24244831824&ad.positi on=1o2&ad.placement=&ad.matchtype=b&ad.aceid=&ad.ismobile=&ad.device=c&ad.devicemodel=&ad.se gment=info.wbcrwl.305.05

30

30

Nastava pod nadzorom sastoji se od predavanja, seminara, studija slučaja i vežbi (koji uključuju i grupne
diskusije

Osnovni cilj predmenta je da upozna studente sa:

1.   Mestu i ulozi sestre u procesu rehabilitacije
2.   Multidisciplinarnim pristupom u lečenju i rehabilitaciji
3.   Terapijskim metodama fizikalne medicine i rehabilitacije
4.   Osnovnim principima rehabilitacionih i fizikalnih terapijskih metoda u svim oblastima
medicine, naročito u neurologiji, neurohirurgiji, pedijatriji, ortopediji i traumatologiji, internoj medicini

Znanje stečeno na predmetu Medicinska rehabilitacija rehabilitacija omogućava medicinskoj sestri da:

1.   Prepozna svoje mesto i ulogu u procesu rehabilitacije obolelih pacijenata
2.   Upozna vezu između funkcionalnog statusa pacijenta i osnovnih principa rehabilitacije u različitim oblastima medicine
3.   Prepozna mogućnosti primene mera rane i kasne rehabilitacije sa ciljem sprečavanja komplikacija i poboljšanja funkcionalog statusa u okviru multidisciplinarnog pristupa
4.   Prepozna kontraindikacije za sprovođenje rehabilitacije

Teorijska nastava

Osnove medicinske rehabilitacije. Glavne odlike rehabilitacionog procesa. Glavne komponente rehabilitacije. Značaj i metode funkcionalne procene. Metode fizikalne medicine i rehabilitacije. Osnovni principi delovanja i primena fizikalnih agenasa. Metode i postupci u prevenciji komplikacija imobilizacije. Osnove preskripcije ortoza, proteza, i preskripcije pomagala.Principi  rehabilitacije ranih i kasnih faza oboljenja i povreda u kardiologiji, kardiohirurgiji, vaskularnoj hirurgiji, ortopediji, traumatologiji, neurologiji, neurohirurgiji, i dr.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Klinička procena pacijenata sa oboljenjima i oštećenjima. Postavljanje ciljeva rehabilitacije u odnosu na funkcionalni nalaz.Uloga sestre u procesu rehabilitacije. Prikaz terapijskih metoda fizikalne medicine i rehabilitacije u odabranim odeljenjima i povredama u kliničkom radu.

33

12

Teoretska nastava, praktične vežbe

Cilj predmeta je da studenti steknu znanja i veštine potrebne za zdravstvenu negu žena tokom reproduktivnog perioda i nakon njega, kao i za negu novorođenčeta.

Nakon završenog predmeta studenti će biti upoznati sa preporukama za negu ženskih reproduktvnih organa. Razumeće principe planiranja porodice, rizike i koristi, neželjene efekte i efikasnost. Biće upoznati sa fiziologijom i normalnim varijacijama menstrualnog ciklusa i osposobljeni da prepoznaju prisustvo poremećaja. Biće upoznati sa principima nege nakon ginikoloških operacija. Biće osposobljei da preponaju prisustvo najčešćih seksualno prenosnih bolesti, kao i sa osnovnim principima lečenja i obučeni da pruže savetovanje u vezi sa prevencijom seksualno prenosnih bolesti.

Nakon završenog predmeta studenti će razumeti principe vođenja normalnog porođaja, biće upoznati sa indikacijama za antenatalno testiranje, biće upoznati sa znacima najčešćih poremećaja u toku trudnoće i porođaja: Biće osposobljeni da prepoznaju prisustvo znakova najčešćih postpartalnih poremećaja.

Teorijska nastava – predavanja:

Uvod u zdravstvenu negu žena, Anatomija i fiziologija reproduktivnih organa, Koncepcija, fetalni razvoj, Trudnoća i antenatalna zaštita, Porođaj, Postpartalna nega, Komplikacije trudnoće i porođaja, Ginekološka istorija i sestrinska procena, Infektivne bolesti i reproduktivni organi, Poremećaji menstruacije, Tumori reproduktivnih organa, Planiranje porodice.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Savetovanje u vezi kontracepcije, savetovanje u vezi prevencije i lečenja seksualno prenosnih bolesti, uzimanje vaginalnog brisa, rad u akušerskom timu,  psihofizička priprema za porođaj

.GINEKOLOGIJA I AKUŠERSTVO, Medicinski fakulett u Beogardu 2005. Kao i dopunjeno izdanje

Sticanje znanja o bolničkim infekcijama i njihovim najznačajnijim lokalizacijama, epidemiološkom nadzoru nad bolničkim infekcijama sa posebnim osvrtom na ulogu medicinske sestre u nadzoru,  kao i mogućnostima sprečavanja i suzbijanja bolničkih infekcija u različitim odenjeljima zdravstvenih ustanova.

Studenti će biti osposobljeni da vrše epidemiološki nadzor, da sprovode mere prevencije bolničkih infekcija, da prepoznaju bolničku infekciju i sagledaju mogućnosti njenog prenošenja na druge bolesnike, da sprovode mere izolacije bolesnika i druge mere suzbijanja bolnničkih infekcija.

– Definicije i lokalizacije bolničkih infekcija

-Pokazatelji obolevanja i umiranja u hospitalnoj epidemiologiji

– Bolnički patogeni i metode detekcije

– Putevi prenošenja bolničkih infekcija

– Nadzor nad bolničkim infekcijama, istraživanje epidemije

– Rad sestre za prevenciju i suzbijanje bolničkih infekcija

– Osnovni principi prevencije bolničkih infekcija

– Značaj bolničke sredine u prenošenju infekcija

– Dezinfekcija i sterilizacija

– Faktori rizika i prevencija infekcije operativnog mesta

– Faktori rizika i prevencija infekcija mokraćnog sistema

– Faktori rizika i prevencija bolničkih infekcija krvi

– Faktori rizika i prevencija bolničkih pneumonija

– Faktori rizika i prevencija bolničkih dijareja

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Higijena ruku, mere izolacije (standardne mere, respiratora i kontaktna izolacija), vrste

Damani N.N.: Priručnik o postupcima   kontrole infekcija, prijevod 2. izdanja; Zagreb, Merkur A.B.D.
2004. –   odabrana poglavlja

International Federation of Infection Control. Basic concept of infection control. 2nd edition, IFIC,
2011 – odabrana poglavlja

15

20

10

Cilj ovog predmeta je razvijanje javnozdravstvenih kompetencija – objašnjavanje, klasifikovanje i prihvatanje osnovnih oblasti znanja u javnom zdravlju, principa javnozdravstvene etike i osnovnih grupa javnozdravstvenih veština za izvođenje javnozndravstvenih funkcija.

Očekivana znanja i veštine: sposobnost identifikovanja filozofije i vodećih principa javnog zdravlja, prihvatanje javno-zdravstvene etike, vrednosti i verovanja na kojima počiva javnozdravstvena perspektiva, prepoznavanje osnovnih oblasti javnozdravstvenih istraživanja, opisivanje esencijalnih javnozdravstvenih funkcija, analiziranje sveobuhvatnog sistema javnog zdravlja i uloga koje se odnose na promovisanje ove nauke putem zastupanja zdravlja u okviru sadašnjih i budućih izazova.

Ovaj predmet je dizajniran da promoviše primenu javnozdravstvenih nauka u rešavanju problema javnog zdravlja. Predmet se fokusira na vodeće principe i filozofiju javnog zdravlja, prikazivanje metoda koje se koriste u istraživanju javnozdravstvenih problema, kao i tipova intervencija za rešavanje ovih problema. Nastava će obuhvatiti i istorijski razvoj i osnovne aktuelne pristupe javnog zdravlja, determinante zdravlja i globalne zdravstvene probleme, javnozdravstveno zakonodavstvo i etiku, kao i esencijalne javnozdravstvene funkcije. Studenti će usvojiti pristup javnog zdravlja koji se zasniva na multidisciplinarnosti i steći veštine koje su neophodne u izvođenju javnozdravstvenih funkcija. Svaka nastavna jedinica je zasnovana na dokazima iz javnozdravstvenih istraživanja i primerima iz dobre prakse javnog zdravlja.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

·    Detels R, McEwen J, Beaglehole R, Tanaka H, eds. Oxford Textbook of Public Health, 4th ed., Vol. 1. New York: Oxford University Press 2002.
·    Merson MH, Black RE, Mills AJ. International Public Health. Diseases, Programs, Systems and
Policies. 2nd edition. New York: An Aspen Publication 2003.
·    Pencheon D, Guest C, Melzer G, Gray M, eds. Oxford handbook of public health practice.
Oxford: Oxford University Press 2004.
·    Tulchinsky TH, Varavikova EA. The New Public Health. New York London: Academic Press
2000.

Interaktivne prezentacije u kojima se predavanja odvijaju uz postavljanje pitanja, aktivno učestvovanje studenata, vizuelna sredstva i štampane materijale, diskusije u malim grupama o javnozdravstvenim problemima kao aktivni proces u kome studenti razmenjuju ideje, razmišljanja, pitanja i odgovore uz prisustvo nastavnika koji potpomaže diskusiju.

Studenti će se upoznati sa osnovnim principima naučno-istraživačkog rada u medicini.

Studenti će steći potrebna znanja u vezi sa naučnim načinom mišljenja, planiranjem i izvođenjem istraživanja, kao i sa analizom i kritičkim tumačenjem rezultata istraživanja.

Teorijska nastava

U okviru ovog predmeta studenti će se upoznati sa osnovama naučno-istraživačkog rada (cilj, hipoteza, dr.), različitim vrstama istraživanja (kvalitativna i kvantitativna), epidemiološkim studijama, instrumentima istraživanja, načinom prikupljanja i obradom podataka, načinom prikazivanja
rezultata istraživanja, usmenom i poster prezentacijom, vrstama naučnih publikacija, vrednovanjem
naučnog dela, nepoštenjem u nauci, istraživačkim projektima itd.

Praktična nastava:U okviru vežbi studenti će rešavati zadate probleme po pitanju primene adekvatne studije u cilju realizacije željenog istraživanja, u okviru seminara baviće se kritičkom analizom publikovanih naučnih radova, a studijski istraživački rad omogućiće studentu da dobijena teorijska znanja praktično primeni (realizacija istraživanja po izboru).

1.Gordis L. Epidemiology, 2nd edition. Philadelphia:Elsevier Saunders, 2009.

2. Vlajinac H, Jarebinski M, ur. Epidemiologija. Beograd:Medicinski fakultet u Beogradu, 2006.

3. Todorović LJ, Vučković-Dekić LJ. Komunikacija u biomedicinskim naukama. Kragujevac:
Medicinski fakultet Univerziteta u Kragujevcu, 2008.

4. Vučković-Dekić LJ, Milenković P, Šobić V. Etika naučnoistraživačkog rada u biomedicini.
Beograd: Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, 2004.

15

10

Razvoj kompetencija za planiranje, organizovanje i realizaciju nastave medicinskih predmeta, kao i za
praćenje i vrednovanje efekata nastave i učenja.

Studenti umeju da:

-samostalno planiraju nastavu medicinskih predmeta u skladu sa nastavnim planom, programom i standardima
postignuća/kompetencijama obrazovnog profila, kao i u skladu s predznanjima i mogućnostima učenika
-koriste različita nastavna sredstva i ICT, biraju najprimerenije metode nastave i nastavna sredstva za obradu određenog nastavnog sadržaja i da njihovom primenom, kao i primenom ICT, obezbeđuju efikasno i efektivno učenje
-kontinuirano prate i vrednuju napredovanje učenika u svom predmetu/grupi predmeta

Teorijska nastava

Specifičnosti medicinskih predmeta i medicinski predmeti u sistemu obrazovanja u okviru obrazovnog profila.  Ciljevi i  zadaci nastave  medicinskih  predmeta.  Nastavni  planovi  i  programi  medicinskih predmeta. Osobenosti programiranja i pripremanja za nastavu medicinskih predmeta – makroprogramiranje i mikroprogramiranje (globalni i operativni planovi rada, pisane pripreme za čas). Specifičnost nastavnih principa, objekata i sredstava, nastavnih oblika i metoda u medicinskim predmetima.  Didaktički  i  metodički  zahtevi  za  izbor  i  primenu  nastavnih  objekata  i  nastavne tehnologije u realizaciji medicinskih programskih sadržaja. Multimedijalnost i značaj korišćenje ICT. Ocenjivanje i testovi znanja iz medicinskih predmeta. Vannastavne aktivnosti (domaći zadaci, sekcije, takmičenja…). Uvođenje metodičkih inovacija u nastavni proces.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Rad na računaru (pravljenje PowerPoint prezentacija), opservacija časova, planiranje (pisanje priprema) i realizacija časova, sastavljanje testa znanja i ocenjivanje

Neki od navedenih naučnih članaka/udžbenika:

Stanisavljević, J., Radonjić, S. (2009). Metodika nastave biologije. Biološki fakultet Univerziteta u
Beogradu, Beograd.

Trivić, D: Metodika nastave hemije 1 (recenziran tekst udžbenika)

15

15

Usmeno izlaganje, ilustracije, individualni, grupni i rad u paru, diskusije, gostovanje praktičara i
posete institucijama.

Upoznavanje studenata sa osnovnim principima radiologije, sa posebnim osvrtom na nastanak rentgenske slike, osnovnim principima rada savremenih uređaja tokom rentgen dijagnostike. Upoznavanje sa normalnom rentgen anatomijom, kao i osnovama patoloških promena po organskim sistemima i ulozi radiologije u dijagnostikovanju istih.

Na kraju nastave sprovela bi se provera znanja studenata kroz praktičnu nastavu (kolokvijumi) i završni test čime bi se proverila spremnost studenata ѕa samostalni rad.

Teorijska nastava

Teorijska nastava obuhvatila bi sledeće oblasti: osnovi radiološke fizike, rentgenanatomija grudnog koša, patologija pluća i srca. Patologija digestivnog, uro trakta i kotano zglobnog sistema sa CNS-om. Savremene imidžing metode u radiologiji i interventna radiologija

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Praktična nastava bi se sprovodila po istim oblastima nakon predavaša uz praktičnu proveru znanja
tokom godine kroz tri kolokvijuma.

Radiologija grupa autora, Interventiona Radiology – Z.Castaneda. Editor:Mitchell C,Williams
& Wilkins, Hasse J,Reifart N. Coronary Angiography. Radiologz and Vascular Diagnostic. Editor: Lanzer P,Rosch J, Springer – Verlag

Predavanja:

25

Vežbe:

20

Osnovni cilj predmeta je da se studenti upoznaju sa zbrinjavanjem i negom teško povređenih i akutno kritično obolelih pacijenata, timskim radom u okviru urgentne medicine, specifičnostima vulnerabilnih populacija u zbrinjavanju hitnih stanja, kao i postupcima u situacijama masovnih nesreća.

Teorijska nastava: Hitna stanja u hirurgiji (teška trauma, akutni abdomen, krvavljenja), neurohirurgiji, vaskularnoj,   ortopedskoj   i   urološkoj   hirurgiji,   kardiopulmonalna   reanimacija,   hitna   stanja   u kardiologiji,  hitna  stanja u  neurologiji,  hitna  stanja kod  bolesnika  sa  metaboličkim i  sistemskim bolestima, sestrinske procedure u dijagnostici i terapiji kod bolesnika sa hitnim stanjima, hitna stanja u infektologiji, hitna stanja u ginekologiji, postupak sa bolesnicima sa posebnim potrebama u zbrinjavanju i lečenju (deca, starci, trudnice, psihijatrijski bolesnici), sestrinske procedure u nezi donora u utvrđivanju moždane smrti).

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

Specifičnosti zbrinjavanja i nege bolesnika sa hitnim stanjima

1.   Udžbenik hirurgije za studente medicine – odabrana poglavlja
2.   Separati sa predavanja

30

Vežbe:

45

Predavanja, vežbe, diskusija slučaja, kolokvijumi

Nastavnici: Bjegović Mikanović Vesna, Vuković Dejana, Babić Momcilo, Simić Snežana, Matejić Bojana, Šantrić Milićević Milena, Terzić Šupić Zorica, Đikanović Bosiljka, Janković Janko, Nikolić Željka, nastavnici po pozivu

Teorijska nastava Predmet obuhvata osnovno razumevanje formiranja, razvoja i sprovođenja zdravstvene politike, kako na međunarodnom nivou, tako i u kontekstu sistema zdravstvene zaštite u Srbiji. Počinje sa osnovnom istorijskom perspektivom razvoja i zdravlja, razmatra determinante zdravlja uključujući strategije za smanjenje rizika. Izučavaju se takođe i teorije planiranja i organizovanja, kao i pristupi u postavljanju prioriteta u zdravstvenoj nezi. Bavićemo se politikom i ekonomijom u implementaciji zdravstvene politike, uključujući ulogu ključnih aktera. Predmet će takođe ispitivati promenljivu ulogu države i ulogu međunarodnih organizacija koje utiču na zdravstveni politički program.

Praktična nastava:Vežbe, Drugi oblici nastave, Studijski istraživački rad

• Buse K, Mays & Walt G. The health policy framework. In Making Health Policy, OUP, 2005. Lister J. Health policy reform: driving the wrong way? Middlesex University, 2005.
  Green, A. An Introduction to Health Planning for Developing Health Systems,  new edn, OUP  (2007).
• Bhatia M. and Mossialos E Health Systems in developing countries. (Chapter 6) In Anthony Hall & James
  Midgley, Social Policy for Development, London: Sage, 2004.
• Report of the Commission on Social Determinants of Health. See the full report and executive summary at:
  http://www.who.int/social_determinants/final_report/en/index.html
• Saltman RB, Rico A, Boerma W. Primary care in the driver’s seat? Organizational reform in European primary care. Oxford: Oxford University Press 2006.
  http://www.euro.who.int/eprise/main/who/progs/obs/toppage, accessed February 10, 2009.

20

20

5

Različiti oblici nastave / učenja će se koristiti za modul (e-učenje i predavanja u učionici): predavanja sa diskusijom, prezentacije domaćih zadataka, grupne aktivnosti koje se fokusiraju na multidisciplinarnom pristupu, studije slučaja i videomaterijal.

Cilj nastave iz Osnova neurologije je da studenta upozna sa normalnim funkcionisanjem nervnog sistema, najčešćim patološkim mehanizmima koji dovode do neuroloških bolesti, tipičnim kliničkim ispoljavanjima najčešćih neuroloških oboljenja, neurološkim dijagnostičkim procedurama i načinima lečenja. Celokupan plan nastave je formiran tako da istakne specifične probleme neurološke patologije i  na taj način pruži dovoljno informacija o neurološkim bolestima za one koji ne planiraju da stiču dalja znanja iz neurologije, kao i osnovu za one studente koji će nastaviti da stiču znanja iz neurologije u osmom semestru.

Teorijska i praktična nastava iz Osnova neurologije osposobljava studenta da među brojnim bolesnicima  prepozna  bolesnike  sa  neurološkom simptomatologijom,  da  razume  primenu  i  način izvođenja dopunskih neuroloških testova, kao i terapijske strategije.

Teorijska nastava

Anatomsko-fiziološke   osnove   nervnog   sistema,   kvalitativni   i   kvantitativni   poremećaji   svesti, epilepsije, poremećaji spavanja, glavobolje, vrtoglavica, moždani udar i cerebrovaskularne bolesti, infektivne  bolesti  nervnog  sistema,  traume  nervnog  sistema,  tumori  nervnog  sistema, demijelinizacione bolesti, degenerativne bolesti nervnog sistema, neuromišićne bolesti, neurološke bolesti kod dece..

Praktična nastava: Vežbe

Prikazi bolesnika sa različitim neurološkim bolestima i demonstracija specifičnosti neurološke anamneze i pregleda, kao i načina izvođenja dijagnostičkih i terapijskih procedura u neurologiji.

1. Osnovi neurološkog pregleda, sa video prikazima patoloških i normalnih neuroloških nalaza. Autori članovi katedre neurologije, urednik: Akad. Prof. dr Vladimir Kostić

2. Neurologija, Autori članovi katedre neurologije, urednik: Akad. Prof. dr Vladimir Kostić

15

30

• Teorijska nastava
• Vežbe