NAUČNOM VEĆU MEDICINSKOG FAKULTETA
UNIVERZITETA U BEOGRADU
Naučno veće Medicinskog fakulteta u Beogradu na sednici održanoj 21.11.2019. godine odredilo je Komisiju za utvrđivanje ispunjenosti uslova za izbor u naučno zvanje, u sledećem sastavu:
- Prof. dr Vladimir Trajković, redovni profesor, Medicinski fakultet u Beogradu
- Prof. dr Aleksandra Isaković, redovni profesor, Medicinski fakultet u Beogradu
- Doc. dr Željka Stanojević, docent, Medicinski fakultet u Beogradu
- Dr sci. Ljubica Vučićević, naučni saradnik, Institut za biološka istraživanja ,,Siniša Stankovićʼʼ u Beogradu
- Dr sci. Kristina Janjetović, naučni saradnik, Institut za biološka istraživanja ,,Siniša Stankovićʼʼ u Beogradu
Komisija je razmatrala prijavu kandidata dr sci. Jelene Tasić za izbor u zvanje NAUČNI SARADNIK, za oblast MEDICINSKIH NAUKA i podnosi sledeći
I Z V E Š T A J
BIOGRAFSKI PODACI
Jelena (Zoran) Tasić rođena je 27.04.1988. godine u Beogradu. Osnovne akademske studije je završila na Biološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu, na studijskom programu Biologija 2010. godine, sa prosečnom ocenom 8,48. Master studije je završila na Biološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu, na studijskom programu Molekularna biologija i fiziologija, 2012. godine, sa prosečnom ocenom u toku studija 9,05. Doktorske studije Medicinskog fakulteta, Univerziteta u Beogradu, smer Molekularna medicina upisala je školske 2012/2013. godine. Od decembra 2012. godine angažovana je na projektu finansiranom od strane Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije „Modulacija signalnih puteva koji kontrolišu intracelularni energetski balans u terapiji tumora i neuro-imuno-endokrinih poremećaja“ (evidencioni broj III 41025, rukovodilac prof. dr Vladimir Trajković). Tokom svog angažmana na projektu, kandidatkinja je pohađala sledeća usavršavanja:
- “DAAD Workshop: Current Methods in Neurosciences“, Kotor, Crna Gora
Dobitnik DAAD stipendije i učesnik na međunarodnom skupu.
- “DAAD Summer School on Techniques in Cellular Neuroscience“, Petnica, Srbija
Dobitnik DAAD stipendije i polaznik letnje škole
- 1-mesečno usavršavanje na Institutu za biologiju (Institut für Biologie, General Zoology and Neurobiology), u okviru DAAD stipendije “Neurobiology I: In vivo and in vitro Physiology of Neurons“, Lajpcig, Nemačka
- 2-mesečni naučno-istraživački boravak u Centru za molekularnu Neurobiologiju, Hamburg (ZMNH, Zentrum für molekulare Neurobiologie Hamburg), u okviru bilateralne saradnje između Medicinskog fakulteta, Univerziteta u Beogradu i Univerzitetske klinike Ependorf, Hamburg, Nemačka.
Doktorsku disertaciju pod nazivom „Ispitivanje protektivnog dejstva grafenskih kvantnih tačaka u modelu neuroinflamacije kod pacova“ odbranila je 20.09.2019. godine, čime je stekla titulu doktor medicinskih nauka. Mentor doktorske teze bila je prof. dr Aleksandra Isaković, a komentor prof. dr Vladimir Trajković. Prosečna ocena tokom doktorskih studija bila je 9. Koautor je 8 radova objavljenih u međunarodnim časopisima.
Kandidatkinja je od 2012. godine zaposlena kao istraživač-pripavnik na Institutu za medicinsku i kliničku biohemiju, Medicinskog fakulteta u Beogradu. U istraživačko zvanje Istraživač saradnik u oblasti molekularne medicine izabrana je 19.05.2017. godine.
BIBLIOGRAFIJA
M21. Rad u vrhunskom međunarodnom časopisu
- Popovic M, Stanojevic Z, Tosic J, Isakovic A, Paunovic V, Petricevic S, Martinovic T, Ciric D, Kravic-Stevovic T, Soskic V, Kostic-Rajacic S, Shakib K, Bumbasirevic V, Trajkovic V. Neuroprotective arylpiperazine dopaminergic/serotonergic ligands suppress experimental autoimmune encephalomyelitis in rats. J Neurochem. 2015; 135(1):125-138.
(M21, Neurosciences: 53/267, IF: 4.870, broj heterocitata: 7)
2. Tosic J, Stanojevic Z, Vidicevic S, Isakovic A, Ciric D, Martinovic T, Kravic-Stevovic T, Bumbasirevic V, Paunovic V, Jovanovic S, Todorovic-Markovic B, Markovic Z, Danko M, Micusik M, Spitalsky Z, Trajkovic V. Graphene quantum dots inhibit T cell-mediated neuroinflammation in rats. Neuropharmacology. 2019; 146: 95-108.
(M21, Neurosciences: 67/267, IF: 4.367, broj heterocitata: 2)
M22. Rad u istaknutom međunarodnom časopisu
- Katic J, Loers G, Tosic J, Schachner M, Kleene R. The cell adhesion molecule CHL1 interacts with patched-1 to regulate apoptosis during postnatal cerebellar development. J Cell Sci. 2017; 130 (15): 2606-2619.
(M22, Cell Biology: 65/193, IF: 4.517, broj heterocitata: 3)
4. Pantovic A, Bosnjak M, Arsikin K, Kosic M, Mandic M, Ristic B, Tosic J, Grujicic D, Isakovic A, Micic N, Trajkovic V, Harhaji-Trajkovic L. In vitro antiglioma action of indomethacin is mediated via AMP-activated protein kinase/mTOR complex 1 signalling pathway. Int J Biochem Cell Biol. 2017; 83:84-96.
(M22, Biochemistry & Molecular Biology: 132/299, IF: 3.144, broj heterocitata: 5)
- Nikolić S, Grgurić-Šipka S, Djordjević I, Dahmani R, Dekanski D, Vidičević S, Tošić J, Mitić D, Grubišić S. Half-sandwich ruthenium(II)-arene complexes: Synthesis, spectroscopic studies, biological properties and molecular modeling. J Coord Chem. 2019; 72 (1): 148-163.
(M22, Chemistry, Inorganic & Nuclear: 27/45, IF: 1.685, broj heterocitata: 0)
6. Veskovic M, Mladenovic D, Milenkovic M, Tosic J, Borozan S, Gopcevic K, Labudovic-Borovic M, Dragutinovic V, Vucevic D, Jorgacevic B, Isakovic A, Trajkovic V, Radosavljevic T. Betaine modulates oxidative stress, inflammation, apoptosis, autophagy, and Akt/mTOR signaling in methionine-choline deficiency-induced fatty liver disease. Eur J Pharmacol. 2019; 848: 39-48.
(M22, Pharmacology & Pharmacy: 91/267, IF: 3.170, broj heterocitata: 2)
- Jeremic I, Petricevic S, Tadic V, Petrovic D, Tosic J, Stanojevic Z, Petronijevic M, Vidicevic S, Trajkovic V, Isakovic A. Effects of Sideritis scardica Extract on Glucose Tolerance, Triglyceride Levels and Markers of Oxidative Stress in Ovariectomized Rats. Planta Med. 2019; 85(6): 465-472.
(M22, Pharmacology & Pharmacy: 121/267, IF: 2.746, broj heterocitata: 0)
M23. Rad u međunarodnom časopisu
8. Vidičević S, Tošić J, Stanojević Ž, Isaković A, Mitić D, Ristić D, Dekanski D. Standardized Olea europaea L. leaf extract exhibits protective activity in carbon tetrachloride-induced acute liver injury in rats: the insight into potential mechanisms. Arch Physiol Biochem. 2019; 1-9.
(M23, Physiology: 53/81, IF: 2.110, broj heterocitata: 1)
M30. Zbornici međunarodnih naučnih skupova
M34. Saopštenje sa međunarodnog skupa štampano u izvodu
- J Tosic, J Grujic Milanovic, UJ Vajic, L Radenovic, D Dekanski. Effect of Aronia melanocarpa juice on cold restraint stress-induced gastric mucosal lesions and liver lipid peroxidation. 6th European Congress of Pharmacology, July 17-20th 2012, Granada, Spain, Abstract book, p.348.
- Tošić Jelena, Dekanski Dragana. Effect of Aronia melanocarpa on neurochemical changes induced by chronic variable stress. DAAD Summer School in Physiology and Molecular Biology, October 8-10th 2012, Belgrade, Serbia, Abstract book, p.7.
- Tošić, Ž. Stanojević, M. Momčilović, Đ. Miljković, M. Popović, A. Isaković, D. Dekanski. Effect of aronia melanocarpa fruit juice on neurochemical changes induced by different stress models. 6th Congress of the Serbian Neuroscience Society, November 14-13th 2013, Belgrade, Serbia, Abrstract book, p.77.
- Popović, J. Tošić, Ž . Stanojević, A. Isaković, V. Trajković. Oxidative stress induced by donepezil mediates gliom apoptosis and autophagy in vitro. 6th Congress of the Serbian Neuroscience Society, November 14-13th 2013, Belgrade, Serbia, Abrstract book, p.55.
- Ž. Stanojević, M. Popović, A.J. Isaković, S. Petričević, Tošić, V. Trajković. Effect of atypicalantipsychoticin experimental autoimmune encephalomyelitis in DA rat. 6th Congress of the Serbian Neuroscience Society, November 14-13th 2013, Belgrade, Serbia, Abrstract book, p.68.
- Tosic, K. Karapandza, Z. Stanojevic, A. Isakovic. Desloratadine exerts antitumor effect against glioma cell lines. 27th ECNP Congress, October 18-21st 2014, Berlin, Germany, Abstract book, p.1.g.081.
- Stanojevic, J. Tosic, M. Popovic, S. Petricevic, V. Trajkovic, N. Nedeljkovic, M. Jovanovic, A. Isakovic. The protective role of arylpiperazine in neuroinflammation. 27th ECNP Congress, October 18-21st 2014, Berlin, Germany, Abstract book, p.1.g.077.
- Popovic, Z. Stanojevic, J. Tosic, A. Isakovic, V. Paunovic, S. Petricevic, T. Martinovic, D. Ciric, V. Trajkovic. Protective role of arylpiperazine-based dopaminergicligand treatment in experimental autoimmune encephalomyelitis. 27th ECNP Congress, October 18-21st 2014, Berlin, Germany, Abstract book, p.1.f.008.
- Tosic J., Bosnjak M., Vidicevic S., Stanojevic Z., Trajkovic V., Isakovic AJ. Antitumor effect of indomethacin on WHO grade IV glioblastoma multiforme (GBM). FENS Featured Regional Meeting 2015, 7-10. October., Thessaloniki, Greece, Abstract book, p. 36.
- Stanojevic Z. , Tosic J. ,Vidicevic S. , Petricevic S. , Isakovic A.M., Misirlic Dendic S., Trajkovic V., Isakovic A.J. Effect of large grapheme quantum dots in experimental autoimmune encephalomyelitis in da rat. FENS Featured Regional Meeting 2015, 7-10. October., Thessaloniki, Greece, Abstract book, p. 35.
- Vidicevic S., Stanojevic Z., Tosic J., Dulovic M., Karapandza K., Trajkovic V., Isakovic A.J. Desloratadine exerts antitumor effect against glioma cell lines. FENS Featured Regional Meeting 2015, 7-10. October., Thessaloniki, Greece, Abstract book, p. 35.
- Isakovic J.A., Jeremic I. Tadic V., Zugic A., Stanojevic Z., Tosic J., Vidicevic S., Trajkovic V. Antiglioma activity of old man’s beard extracts. FENS Featured Regional Meeting 2015, 7-10. October., Thessaloniki, Greece, Abstract book, p.38
- Tošić J., Vidičević S., Stanojević Ž., Paunović V., Petričević S., Martinović T., Kravić-Stevović T., Ćirić D., Marković Z., Isaković AJ., Trajković V. “Graphene Quantum Dots show protective effect on a model of experimental autoimmune encephalomyelitis.“ 29th ECNP Congress, September 17-20th 2016, Vienna, Austria, https://www.ecnp.eu/about-ecnp/history/past-ecnp-meetings/past-congresses/Vienna2016/provisional_programme#
- Stanojević Ž., Tošić J., Vidičević S., Popović M., Petričević S., Nedeljković N., Jovanović M., Isaković J.A., Trajković V. “In vivo and in vitro protective role of arylpiperazine in neuroinflammation.” 29th ECNP Congress, September 17-20th 2016, Vienna, Austria, https://www.ecnp.eu/about-ecnp/history/past-ecnp-meetings/past congresses/Vienna2016/provisional_programme#
- Tosić J, Vidičević S, Stanojević Ž, Grujičić D, Ilić R, Isakovic Apoptosis and autophagy in glioblastoma induced by H1 histamine receptor antagonist, in vitro. 7th Congress of Serbian Neuroscience Society, October 25-27th 2013, Belgrade, Serbia, Late Abstracts
- Vidicevic S., Tosic J., Stanojevic Z., Isakovic A., Paunovic V., Petricevic S., Trajkovic V. “Autophagy and apoptosis modulation as mechanism of deteriorating effect of proton pump inhibitors on experimental autoimmune encephalomyelitis.” FENS Featured regional meeting, 20th – 23th Septrmber 2017, Pecs, Hungary. Abstract book, p. 115..
- Tošić J., Vidičević S., Stanojević Z., Paunović V., Petričević S., Martinović T., Kravić-Stevović T., Ćirić D., Marković Z., Isaković A., Trajković V. “Graphene Quantum Dots show anti-inflammatory effect on animal model of neuroinflammation.“ FENS Featured regional meeting, 20th – 23th Septrmber 2017, Pecs, Hungary. Abstract book, p. 129.
- Vidicevic S., Tasić J., Stanojevic Z., Tomonjic N., Martinović T., Ćirić D., Isakovic A, Petričević S., Trajkovic V. “ Investigation of cuprizone induced demielinization mechanisms in vivo and in vitro. FENS Featured regional meeting, 10th – 13th July 2019, Belgrade Serbia. Abstract book, p. 504.
- Tasić J., Vidicevic S., Stanojevic Z., Tomonjic N., Isakovic A,. Trajkovic V. Neuroprotective and anti-inflammatory effect of graphen quantum dots in vitro.” FENS Featured regional meeting, 10th – 13th July 2019, Belgrade Serbia. Abstract book, p. 502.
- Stanojević Ž., Tasić J., Vidičević S., Petričević S., Tomonjić N., Ćirić D., Martinović T., Kravić-Stevović T., Bumbaširević V., Trajković , Isaković A.J. Anti-neuroinflammatory and neuroprotective effects of graphene quantum dots. FENS Featured regional meeting, 10th – 13th July 2019, Belgrade Serbia. Abstract book, p. 110.
M70. Odbranjena doktorska disertacija
- Jelena T. „Ispitivanje protektivnog dejstva grafenskih kvantnih tačaka u modelu neuroinflamacije kod pacova“. Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu. 09.2019. godine.
ANALIZA RADOVA
Naučno-istraživačka delatnost dr sci. Jelene Tasić u prethodnom periodu odvijala se u oblasti ćelijske biologije i vezana je za in vitro i in vivo izučavanja novih pristupa u terapiji neuroinflamacije (radovi pod rednim brojem 1 i 2), tumora i metaboličko endokrinih (radovi pod rednim brojem 6, 7 i 8) poremećaja. U objavljenim radovima kandidatkinja je ispitivala svojstva lekova (rad pod rednim brojem 4), prirodnih biljnih ekstrakata (radovi pod rednim brojem 7 i 8) i novosintetisnih hemijskih jedinjenja (radovi pod rednim brojem 1, 2 i 5) kao potencijalnih terapijskih pristupa u pomenutim patološkim stanjima. Ispitujući mehanizmime koji se nalaze u osnovi njihovog pretpostavljenog citoprotektivnog ili citotoksičnog efekta, velika pažnja je posvećena istraživanju uloge apoptoze, autofagije kao i mehanizama koji su uključeni u regulaciju infamacije. Najveći broj publikacija je nastao kao rezulatat istraživanja na različitim animalnim modelima. Na animalnom modelu neuroinflamacije, eksperimentalnom autoimunskom encefalomijelitisu (EAE), koji je indukovan imunizacijom Dark Agouti soja pacova je ispitivan efekat nekomercijalnih (novosintetisanih) supstanci. Sprovedena istraživanja su bazirana na ispitivanju celularnih i molekularnih mehanizama koji se nalaze u osnovi imunopatogeneze bolesti. U radu pod rednim brojem 1 je pokazano da D2/5-HT1A arilpiperazinski ligandi: N-{4-[2-(4-fenil-piperazin-1-il)-etil}-fenil]-pikolinamid (6a) i N-{3-[2-(4-fenil-piperazin-1-il)-etil]-fenil}-pikolinamid (6b) smanjuju kliničke znakove EAE-a, pri čemu se potentniji efekat 6b supstance vezuje za njen veliki afinitet vezivanja za D2 i 5-HT1A receptore. Protektivan efekat tretmana se ogleda u smanjenju limfocitne infiltracije i ekspresije gena za TNF, IL-6, IL-1, GM-CSF, kao i markere Th1 i Th17 ćelija u centralnom nervnom sistemu (CNS). Smanjeno prisustvo apoptotičnih jedara je praćeno povećanom aktivacijom anti-apoptotskih medijatora, Akt i p70S6 kinaze u tkivu CNS-a, dok je in vitro pristupom pokazano da arilpiperazinski ligandi umanjuju citotoksičan efekat aktiviranih T limfocita na ćelijskim linijama oligodendrocita (OLN93) i neurona (PC12). U nastavku istraživanja na istom animalnom modelu EAE, ispitivan je mehanizam protektivnog delovanja ugljeničnih nano materijala. Od svih ispitivanih, grafenske kvantne tačke (GKT) su pokazale najpotentniji protektivan efekat što je pokazano značajno blažim ispoljavanjem bolesti (opisano u radu pod rednim brojem 2). Ovo povoljno dejstvo GKT se objašnjava pokazanom smanjenom limfocitnom infiltracijom, apoptozom oligodendrocita a samim tim i smanjenom demijelinizacijom CNS-a. U osnovi protektivnog dejstva tretmana nalazi se i inhibicija Th1 ćelijskog odgovora tokom induktivne i efektorske faze bolesti, kao i smanjena ekspresija gena za medijatore inflamacije (TNF, ILβ1 i GM-CSF). Na molekularnom nivou, pokazano je da tretman imunizovanih životinja sa GKT dovodi do aktivacije p38 i p42/44 mitogenom aktiviranih protein kinaza i Akt u drenirajućem limfnom čvoru i/ili CNS. Zahvaljujući sposobnosti ulaska u ćelije, primenom in vitro modela je pokazano da GKT štite i oligodendrocite i neurone od oštećenja koje je posredovano aktiviranim T limfocitima ali i da smanjuju aktivaciju limfocita. Sumiranjem rezultata je predpostavljeno da GKT svoj protektivan efekat ostvaruju na nivou ćelija i nervnog i imunskog sistema i to modulacijom MAPK/Akt signalnog puta kao i supresijom Th1 ćelijskog odgovora.
Proučavajući razvoj nervnog sistema kod miševa, u radu pod rednim brojem 3 je ispitivana uloga ćelijskog adhezivnog molekula koji je blizak homolog L1 molekulu (engl. Cell Adhesion Molecule L1 Like, CHL1). Pokazana trans-interakcija CHL1 i hedgehog receptor patched-1 (PTCH1) promoviše preživljavanje neurona kako u kulturi disociranih cerebelarnih granularnih ćelija tako i kulturi organotipskih cerebelarnih preseka. Inhibitor PTCH1 receptora, smoothened (SMO) receptora i inhibitori RhoA i Rho zavisne kinaze (ROCK) 1 i 2 smanjuju preživljavanje cereberalnih granularnih ćelija u kulturi, kao i preživljavanje cerebelarnih granularnih i Purkinje ćelija u organotipskim kulturama. Utišavanjem gena za CHL1 je uočena povećana apoptoza granularnih ali ne i Purkinje ćelija. Rezultati prikazani u ovom radu pokazuju da CHL1 pokreće PTCH1-, SMO-, RhoA- i ROCK- zavisne signalne puteve koji su neophodni za preživljavanje neurona nakon prestanka glavnih morfogenetskih događaja tokom razvoja mozga kod miševa.
U radu pod rednim brojem 6, koristeći animalni model masne jetre (engl. non-alcoholic fatty liver disease, NAFLD) kod miševa C57BL/6 soja je ispitivan efekat betaina, prehrambenog donora metil grupa neophodnih za odigravanje metionin-homocisteinskog ciklusa. Dodatak betaina ishrani koja je bila siromašna metionin-holinom je ostvario hepatoprotektivan efekat što se ogleda u smanjenju nivoa transaminaza, inflamatornih infiltrata i hepatosteatoze. Takođe, snižen je nivo LDL-a dok je nivo HDL-a bio povećan a antioksidativna zaštita jetre ostvarena povećanom produkcijom glutationa, superoksid-dismutaze, katalaze i glutation peroksidaze. Dodatno, betain je smanjio ekspresiju proinflamatornih citokina TNF i IL-6 kao i proapoptotskog medijatora Bax, dok je ekspresija IL-10 i antiapoptotskog proteina Bcl-2 bila povećana. Povećana ekspresija aktivatora autofagije beclin 1, Atg4 i Atg5 je praćena prisustvom autofagnih vezikula kao i degradacijom p62 u tkivu jetre NAFLD miševa. Indukcija autofagije se odvijala nezavisno od AMPK/mTOR i Akt/mTOR signalnih puteva. Na osnovu podataka dobijenih iz ovog rada može se zaključiti da je povoljan efekat betaina u NAFLD modelu povezan sa smanjenjem oksidativnog stresa, inflamacije i apoptoze kao i povećanjem citoprotektivnog Akt/mTOR signalnog puta i autofagije.
In vivo pristup je korišćen i u ispitivanju efekta prirodnih proizvoda (ekstrakti) pa je tako u radu pod rednim brojem 7 pokazano da ekstrakt Sideritis scardica (planinski čaj) smanjuje nivo triglicerida i glukoze u krvi ovarijektomisanih ženki pacova. Takođe je zabeležen povećan nivo glikogena u jetri, veća katalazna aktivnost i koncentracija tiolnih grupa u odnosu na pacove koji nisu dobijali ekstrakt. Sposobnost ekstrakta da ublaži metaboličke poremećaje kod ovarijektomisanih pacova je bila u korelaciji sa aktivacijom AMPK u tkivu jetre. Efekat ekstrakta suvog lista masline (Olea europea) je ispitan na animalnom modelu akutnog oštećenja jetre kod pacova koje je izazvano ugljenik tetrahloridom (CCl4), što je opisano u radu pod rednim brojem 8. Pretretman ekstraktom je smanjio aktivnost transaminaza, katalaze i koncentraciju glutationa, što ukazuje na njegovo antioksidativno svojstvo. Intoksikacija sa CCl4 je povećala aktivnost AMPK, povećala konverziju LC3 proteina iz solubilne citoplazmatske (LC3-I) u membransku formu (LC3-II) i smanjila ekspresiju p62, što ukazuje na pokretanje autofagije. Oralna aplikacija ekstrakta nije uticala na konverziju LC3II i degradaciju p62 u tkivu jetre dok je smanjena aktivnost AMPK ukazivala na promene u energetskoj ravnoteži, što može ukazivati na potencijalni mehanizam hepatoprotektivnog efekta.
U studijama zasnovanim na in vitro pristupu su ispitivani mehanizmi potencijalnog citotoksičnog dejstva indometacina i rutenijumskih kompleksa. U radu pod rednim brojem 4, ispitivana je uloga AMPK/mTOR signalnog puta u antigliomskom dejstvu antiinflamatornog leka indometacina, inhibitora ciklooksigenaze (engl. Cyclooxygenase, COX). Antigliomski efekat je bio povezan sa povećanjem ekspresije p21 i sa zaustavljanjem ćelijskog ciklusa u G2/M fazi kod U251 ćelija humanog glioma. Osim toga, antitumorsko delovanje indometacina je bilo povezano i sa oksidativnim stresom, depolarizacijom mitohondrija, aktivacijom kaspaza i indukcijom apoptoze. Indometacin je povećao aktivnost AMPK i njegovih ciljnih molekula ACC i Raptor a sa druge strane, smanjio aktivnost mTOR kompeksa 1 (mTORC1) i njegovih supstrata p70S6 kinaze i PRAS40. Citotoksičan efekat indometacina je umanjen kod ćelija kojima je utišana ekspresija gena za AMPK, kao i tretmanom sa leucinom (aktivator mTORC1). Primenom aktivatora AMPK (metformin i AICAR), je ostvaren isti efekat kao i u tretmanu sa indometacinom. Smanjenje unutarćelijskog nivoa ATP-a i povećanje AMP/ATP odnosa u ćeliji je koreliralo sa aktivacijom AMPK koju je prouzrokovalo dejstvo indometacina. Ova aktivacija je bila nezavisna od inhibicije ciklooksigenaza ili povećanja unutarćelijskog nivoa kalcijuma. U primarnim humanim ćelijama glioma indometacin je takođe doveo do aktivacije AMPK/ Raptor/ ACC i inhibicije mTORC1/PS6K. Podaci dobijeni u ovom radu ukazuju na ključnu ulogu AMPK/mTORC1 signalnog puta u antigliomskom dejstvu indometacina. U radu pod rednim brojem 5, objašnjena je sinteza i analiza različitih kompleksa rutenijuma Ru(II), kao i njihovi biološki efekti. Umerena citotoksična aktivnost kompleksa je ostvarena na tumorskim ćelijama mišijeg melanoma (B16), pacovskog glioma (C6) i humanog glioblastoma (U251) kao i na humanim keratinocitima (HACAT). Ispitivanjem molekularnog vezivanja, na B-DNA dodekameru, je ustanovljeno da kompleksi interkaliraju u DNK (dezoksiribonukleinska kiselina) molekul. Iako je poznato da se antikancerogeni efekat nekih organskih agenasa zasniva na ovakvom načinu vezivanja za DNK molekul, u slučaju ispitivanih kompleksa, ovaj vid vezivanja nije bio presudan za njihovu citotoksičnu aktivnost.
CITIRANOST
Uticajnost naučno-istraživačkog rada dr sci. Jelene Tasić, ogleda se u broju citata u radovima drugih istraživača koji prema indeksnoj bazi SCOPUS bez autocitata iznosi 20 i Hiršovom indeksu koji ima vrednost 3.
ELEMENTI ZA KVALITATIVNU OCENU NAUČNOG DOPRINOSA
dr sci. Jelena Tasić je u proteklom periodu doprinela naučno-istraživačkom radu kroz angažovanje na projektu br. III 41025 finansiranom od strane Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije „Modulacija signalnih puteva koji kontrolišu intracelularni energetski balans u terapiji tumora i neuro-imuno-endokrinih poremećaja“, čiji je rukovodilac prof. dr Vladimir Trajković. Iz detaljno iznetog pregleda dosadašnjeg naučnog rada kandidatkinje, jasno se vidi značajna multidisciplinarna aktivnost u naučno-istraživačkom radu. Naučno-istraživačka delatnost kandidatkinje u prethodnom periodu odvijala se u oblastima molekularne biologije, sa fokusom na istraživanje signalnih puteva uključenih u indukciju autofagije, apoptoze kao i mehanizama uključenih u imunopatogenezu neuroinflamatornih bolesti.
U proteklom periodu, dr sci. Jelena Tasić je svoje rezultate je prezentovala na međunarodnim skupovima čiji su organizatori Federation of European Neuroscience Societies (FENS), European College of Neuropsychopharmacology (ECNP), Serbian Neuroscience Society. Član je Društva imunologa Srbije i Društva neuronauka Srbije.
Tokom svog angažmana na projektu, 2013. godine provela je mesec dana na Institutu za biologiju (Institut für Biologie, General Zoology and Neurobiology) u okviru kursa iz oblasti elektrofiziologije koji je obuhvatao proučavanje metoda nametanja voltaže (engl. patch clamp) kao i beleženja nervnih impulsa nakon akustične stimulcije CBA/J miševa. Zatim, tokom dvomesečnog boravka u Centru za molekularnu Neurobiologiju, Hamburg (ZMNH, Zentrum für molekulare Neurobiologie Hamburg) 2015. godine, kandidatkinja ovladavala tehnikama imunohistohemije i rada na fluorescentnom mikroskopu koristeći specifičan softver za kvantifikaciju Stereo Investigator. Iz ove saradnje je proizišla i publikacija koja je objavljena u časopisu Journal of Cell Science.
TABELA SA REZULTATIMA NAUČNO-ISTRAŽIVAČKOG RADA
Dosadašnji naučno-istraživački rad i istraživačka kompetentnost dr sci. Jelene Tasić se mogu sumirati u sledećem sažetku kategorizacije naučnih radova do izbora u zvanje Naučni saradnik:
Oznaka grupe rezultata | Vrsta rezultata (M) | Broj rezultata | Vrednost rezultata |
M20 | M21 (8)
M22 (5) M23 (3) |
2
5 1 |
16
25 3 |
M30 | M34 (0.5) | 20 | 10 |
M70 | M70 (6) | 1 | 6 |
Ukupno | 29 | 60 |
ZAKLJUČAK I PREDLOG ČLANOVA KOMISIJE
Na osnovu priložene dokumentacije vezane za naučni rad i prateće aktivnosti može se zaključiti da je dr sci. Jelena Tasić u svom dosadašnjem radu pokazala veliko interesovanje i sposobnost za bavljenje naučno-istraživačkim radom u oblasti molekularne biologije. Treba istaći smisao kandidatkinje za timski rad, informisanost o najnovijim naučnim dostignućima u oblasti kojom se bavi kao i aktivno učešće u organizaciji eksperimentalnog rada. Svojim naučno-istraživačkim radom i rezultatima kandidatkinja doprinosi fundamentalnim saznanjima u navedenim oblastima koja mogu imati i određen aplikativni, klinički značaj. Samostalnost u planiranju eksperimenata i naučno-istraživačkom radu je kvalifikuju za izbor u zvanje naučni saradnik.
Analizom kvaliteta objavljenih radova u međunarodnim časopisima kao i saopštenih na međunarodnim skupovima i sposobnosti kandidatkinje u rukovođenju naučno-istraživačkim zadacima, smatramo da Jelena Tasić, doktor medicinskih nauka, diplomirani molekularni biolog i fiziolog, ispunjava sve uslove predviđene Zakonom o naučno-istraživačkoj delatnosti i pravilnikom o postupku i načinu vrednovanja i kvantitativnog iskazivanja naučno-istraživačkih rezultata, za izbor u zvanje NAUČNI SARADNIK za oblast MEDICINSKIH NAUKA, disciplina Molekularna medicina, i predlažemo Naučnom veću Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu da kandidata izabere u ovo zvanje.
Predsednik komisije:
—————————————————
Prof. dr Vladimir Trajković
Članovi komisije:
—————————————————
Prof. dr Aleksandra Isaković
—————————————————
Doc. dr Željka Stanojević
—————————————————
NS. dr sci. Ljubica Vučićević
—————————————————
NS. Dr sci Kristina Janjetović
U Beogradu, 17.12.2019.